Transkription aus der Historienbibel IIIb (SBB-PK, Ms. germ. fol. 1108)
Angefertigt im Rahmen des Workshops "Faithful Transcriptions" der
Staatsbibliothek zu Berlin und der Universitätsbibliothek Leipzig
2021
Veröffentlicht unter CC0 1.0 Universal
Licence
Berlin
Staatsbibliothek zu Berlin - Preußischer Kulturbesitz
Ms. germ. fol. 1108
floraler Ausläufer
Esau
verkauft sein Erstgeburtsrecht an Jakob
[Iconclass
71C2441](http://www.iconclass.org/rkd/71C2441)
ſy
vndter
Ir
haupt
vnd
entſlieff
Do
wart
ir
von
got
kchund
getan
/
Es
ſind
zway
geſlächt
In
dir
.
das
iſt
alſuil
ge
=
ſprochen
/
Zwen
ſind
In
dir
vnd
werden
getaylt
/
vnd
vechtn̄
vechten
widerein
ander
Aber
der
gröſſer
wirt
dem
mynnern̄
mynneren
dienen
/
das
iſt
das
geſlacht
von
Eſaw
das
wirt
die
-
nem
dem
geſlächt
von
Jacob
/
Vnd
do
Rebecca
der
zwayer
ſun
genös
der
von
erſt
fur
chöm
das
was
Rót
vnd
rauch
/
vnd
darvmb
nant
man
In
Seyr
/
das
iſt
alſuil
geſprochen
als
gelogkchter
/
Sein
aĩgner
nam
was
Eſaw
/
das
iſt
der
ſtarkh
Darnach
zehannt
chöm
der
annder
fur
vnd
het
ſeins
brueder
ſoln̄
ſolen
In
der
hannt
Recht
als
er
ſeinen
brueder
wolt
ziechn̄
ziechen
von
dem
Rechtn̄
Rechten
.
das
den
erſtgepornn̄
erſtgepornen
ſün
angehört
/
Vnd
darvmb
wart
er
genant
Jacob
/
das
iſt
alſuil
geſprochen
als
ain
verſtöſſer
//⸿
Yſaac
was
ſechczigk
Jar
allt
.
do
Im
dy
zwen
ſun
geporn̄
geporen
wur
-
den
Incidencia
was
künig
dy
weyl
warn̄
waren
I
N
den
zeyttn̄
zeytten
do
Rebecca
der
Zwayer
ſun
genös
/
Do
hueb
ſich
erſt
an
der
Arguen
lannd
darInn
was
ein
kunig
genant
Arguis
/
Nach
dem
ward
ein
kunig
genāt
genant
Machus
Vnd
In
den
zeyttn̄
zeytten
was
der
acht
künig
In
Aſſyria
der
hyes
Ananas
⸿
So
was
dy
zeyt
leuccipus
künig
vnd
herr
des
lanndes
Sycion
Das
Eſaw
ſein
erſtgeporn̄
erſtgeporen
Recht
verkauffte
Do
dy
prueder
gewuechſen
.
do
wart
Eſaw
ein
Waydman
oder
ein
Jäger
oder
ain
pawman
vnd
wont
In
den
zeltn̄
zelten
als
ain
hiert
Yſaac
het
Eſaw
lieb
wā
wan
er
was
der
erſtgeporn̄
erſtgeporen
ſun
/
vnd
wart
auch
gern̄
gerne
geſpeyſt
von
dem
wild
das
er
pracht
Aber
dy
mueter
het
Jacobn̄
Jacoben
lieb
durich
ſeiner
ainualt
willn̄
willen
vnd
auch
von
gottes
Inflŭs
//⸿
Nwͦ
chöm
es
alſo
das
Jacob
ein
mues
het
gekchocht
Do
kcham
Eſaw
mueder
von
agkcher
vnd
ſprach
zu
ſeinem
prueder
Gib
mir
des
Rotn̄
Roten
mues
Wann
ich
pin
mued
vnd
hunrig
Vnd
vor
mued
mag
ich
mir
nicht
gekochen
/
Do
ſprach
Jacob
verkauff
mir
dein
erſt
gepornes
Recht
⸿
do
want
Eſaw
hiet
er
nicht
zehant
ze
eſſen
er
ſtürb
vnd
het
sein
recht
vernichte
vnd
ſprach
Ich
mag
alſo
ſterbn̄
ſterben
/
das
mir
dy
erſt
geperung
nichts
nuͦtz
iſt
/
Vnd
gab
ſein
recht
dem
prueder
vmb
das
mues
vnd
ſwuer
er
wolt
es
ſtät
halltn̄
hallten
/
Dy
recht
der
erſtgeporn̄
erſtgeporen
ſün
warē
waren
ettleich
wirdigkchayt
dy
ſy
hetn̄
heten
In
Irm̄
Irem
geſlächt
//⸿
Von
erſt
hetn̄
heten
ſy
peſund͛
peſunder
gewant
Wenn
ſy
ophern̄
opheren
ſolltn̄
ſollten
wann
In
der
allten
Ee
was
gewonhayt
Wann
man
got
ze
opher
gie
.
ſo
enphie
man
den
ſegn̄
ſegen
von
dem
eltern̄
elteren
vnd
der
ward
dann
angelegt
mit
reichleichem
gewant
/
Da
-
mit
er
dann
fur
dy
anndn͛
anndern
aufgeczaigt
ward
vnd
namen
den
lecztn̄
leczten
ſegn̄
ſegen
von
Irm̄
Irem
vater
Vnd
an
groſſen
hochzeyttn̄
hochzeytten
vnd
wirdtſchäfftn̄
wirdtſchäfften
wurdn̄
wurden
ſy
gewirdigt
/
Vnd
auch
an
dem
Eribtayl
hetn̄
heten
ſy
zwaytail
Das
wert
vntzt
auf
Roboams
zeyt
der
ditz
recht
abnamb
-
Das
Yſaac
gieng
gen
Geraris
~
D
o
dy
hunger
Jar
kchömen
vnd
das
yſaac
wolt
chern̄
cheren
In
Egiptum
do
pelaib
er
von
gottes
gepot
In
Geraris
/
Vnd
durich
der
frewntſchafft
willen
dy
der
kunig
Abymelech
mit
Abra
-
ham
gemacht
hett
enphieng
er
ſeinen
ſun
guͦttleich
/
Do
ſprach
yſaac
von
ſeiner
hawſfrawn
/
ſy
wär
ſein
ſweſter
.
recht
als
ſein
vater
getan
het
/
Do
ſach
Abyme
=
lech
aus
ſeinē
ſeinem
venſter
offt
das
yſaac
chur
-
tzweylt
mit
ſeiner
hawſfrawn
/
Do
rueft
der
kunig
yſaac
vnd
ſprach
yſaac
vnd
ſprach
warumb
haſtu
vnns
betrogen
Warumb
haſtu
gelogn̄
gelogen
ſy
ſey
dein
ſweſter
25
Kadelle
Kadelle
Rankenausläufer
Fleuronné-Initiale
Dw
möchteſt
vnns
zu
groſſem
vbel
pracht
haben
/
Wär
yemant
zu
Ir
kchomen
vnd
hyet
gemaint
ſy
wär
ledig
/
vnd
hyet
Ir
vbel
getan
das
waͤr
von
dir
geſchehenn
//⸿
Do
gepot
der
kunig
ſeinem
volkch
Wẽr
des
mannes
hawſfrawn
anrũerte
der
waͤr
des
töds
veruallen
//⸿
Do
ſãet
yſaac
das
erdreich
vnd
enphieng
hunderſtund
alſuil
als
er
geſãet
het
vnd
wart
reich
Vnd
darvmb
nayd
In
das
volkch
Paleſtini
vnd
verſchuttn̄
verſchutten
Im
alle
dy
prunn
dy
ſein
vater
gegrabn̄
gegraben
het
Der
kunig
Abyme
=
lech
vorcht
auch
vnd
er
wurd
Im
Zw
ſtargkch
vnd
ſprach
zw
Im
Var
aus
wann
dw
piſt
vnns
ze
kũnſtig
/
Do
fuer
yſaac
furpas
vnd
kcham
auf
ain
agkch͛
agkcher
der
hyes
phara
Vnd
wönt
pey
einer
runſen
da
ettwan
am
pach
gelauffn̄
gelauffen
was
vnd
rawmbt
dy
prunn
dy
ettwẽn
ſein
vater
gegrabn̄
gegraben
het
//⸿
Do
er
dy
waſ
-
ſer
vannd
/
do
kriegtn̄
kriegten
dy
hyertn̄
hyerten
von
Gerare
mit
Im
.
vnd
ſprachn̄
ſprachen
/
das
waſſer
iſt
vnnſer
//⸿
Darvmb
nant
er
den
prunn
einen
kchrieg
/
vnd
fuer
da
fuder
vnd
grueb
aber
ein
anndn͛
anndern
prunn
/
da
kriegtn̄
kriegten
ſy
auch
vmb
/
Darvmb
hyes
er
den
prun
ein
Widertayl
/
oder
ein
veintſchafft
vnd
fuer
fuder
/
vnd
wolt
mit
den
landtleũttn̄
landtleũtten
nit
kriegn̄
kriegen
/
vnd
chöm
anderſwo
/
Vnd
grueb
den
drittn̄
dritten
prunn
Vnd
da
kriegt
man
nicht
vmb
/
vnd
den
nannt
er
ein
prayttung
Wann
der
praytt
ſich
auff
dy
erdn̄
erden
vnd
ward
maͤchtig
//⸿
Von
der
ſtat
fuer
er
auf
hynntz
Berſabee
/
Do
er
=
ſchain
Im
got
an
der
erſtn̄
erſten
nacht
/
vnd
gelobt
Im
das
er
ſeinem
vatern̄
vateren
gelobt
hett
Do
pawt
yſaac
einen
altar
vnd
ruefft
da
gottes
namen
an
vnd
gepot
ſeinen
dienern̄
dieneren
das
ſy
da
einen
prunn
gruebn̄
grueben
⸿
Zu
den
zeyttn̄
zeytten
cham
Abyme
-
lech
zu
Im
mit
ſeinem
Marſalh
phycol
vnd
ſwuern̄
ſwueren
zu
einander
vnd
beſtättn̄
beſtätten
dy
alltn̄
allten
frew̃ntſchafft
/
Vnd
an
dem
ſelben
tag
kchomen
ſein
diener
Vnd
kchundatn̄
kchundaten
Im
das
ſy
waſſer
Vunden
hettn
do
hyes
er
den
prunn
Berſabee
ein
prunn
der
genũege
vnd
vberfluſſigkchayt
vnd
nach
dem
prunn
nant
man
auch
dy
ſtat
Berſabee
Was
haydniſcher
kunig
dye
weyl
was
vnd
was
dy
tẽten
⁊
et cetera
PEy
den
zeyttn̄
zeytten
was
der
new̃nt
kũnig
In
Aſſyria
der
was
genant
Relochus
Machus
den
ich
vor
genant
hab
der
da
kunig
In
dem
lannd
Arguen
was
der
ſtarb
vnd
ſein
ſun
Foroneus
wart
kũnig
nach
Im
//⸿
Encipus
was
zu
den
zeytten
kunig
In
Sycion
Auch
was
ainer
genāt
genant
phenir
In
kriechen
den
patn̄
paten
dy
lew̃t
fur
got
an
vnd
der
ſtarb
zu
den
zeytten
⸿
Ein
fraw
was
genant
yſis
.
dy
was
Ma
-
chus
des
kũnigs
tochter
/
dy
wart
gen
Egipto
geſannt
/
vnd
ervand
da
dy
Egiptiſchn̄
Egiptiſchen
puechſtabn̄
puechſtaben
vnd
gſchrifft
Sy
was
auch
als
kchunſtpär
.
das
ſey
Ir
vater
Machus
hyes
ein
göttin
//⸿
Ein
kũnig
hyes
Apys
der
fuer
nach
derſelben
yſis
In
Egiptn̄
Egipten
lannd
Der
kunig
apis
wart
darnach
genant
Serapis
vnd
wart
ſyder
fur
einen
got
angepetn̄
angepeten
.
vnd
was
forone
-
us
ſun
den
ich
vorgenant
hab
als
Scolaſtica
hyſtoria
ſagt
~ ~
wie
Eſaw
zway
weib
nam
DO
Eſaw
vierczigk
Jar
allt
was
Do
nam
er
zway
weyb
von
dem
volkch
Chananeorū
Chananeorum
Dy
ain
was
Elones
tochter
/
dy
hyes
Ada
dy
ander
was
ain
töchter
Ane
vnd
hyes
Bethſamath
// ⸿
Yſaac
vnd
Rebecca
betrue
-
bten
ſich
payde
vaſt
das
Eſaw
von
dē
dem
aigen
volkch
Chanaan
hawſfrawen
genomen
hette
Vnd
dat
Eſaw
darvmb
wann
ir
geſlächt
mächtig
warn̄
waren
vnder
dem
volkch
//⸿
Bej
ada
gewan
Eſaw
ein
ſun
Elyphath
Elyphath
gewan
themar
/
Omar
/
Sophor
/
Gathan
/
Chemas
⸿
ze
kchebſũn
gewan
er
thymana
vnd
Amalech
/
der
frucht
ſyder
zw
groſſem
gewalt
chöm
In
der
haydenſchaft
als
das
puech
hernach
ſagt
//⸿
Bey
Bethſa
=
math
gewan
Eſaw
Rahuel
/
Rahuels
ſún
warn̄
waren
/
Naath
Sara
Semna
vnd
Meza
/
Isaak segnet Jakob
[Iconclass
71C274](http://www.iconclass.org/rkd/71C274)
Kadelle
Kadelle
floraler Ausläufer
Rankenausläufer
Noch
het
Eſaw
ein
weyb
genan̄t
genannt
Coliba
=
ma
dy
was
auch
ein
tochter
Ane
Da
-
pey
gewan
er
hyens
/
hylon
vnd
Chore
die
ſũn
gewan
er
In
dem
erdreich
Chana
=
neorum
die
ſider
In
der
haydenſchafft
Zw
groſſer
diet
gerieten
Das
yſaac
den
ſegen
gab
~ ~
Yſaac
altent
vnd
mõcht
nicht
geſehn̄
geſehen
vnd
redt
mit
Eſaw
Mach
mir
koſt
von
deinem
wilde
das
dw
vãheſt
/
das
ich
eſs
vnd
dich
geſegn̄
geſegen
vor
meinē
meinem
tod
//
⸿
Do
Eſaw
Jagn̄
Jagen
gie
/
do
ſprach
Rebecca
zw
Irem
ſun
Jacob
Alſo
hát
yſaac
mit
deinē
deinem
prueder
geredt
Nwͦ
gee
vnd
pring
pald
Zway
guete
kchitz
/
das
ich
deinē
deinem
vater
koſt
beraytt
dy
er
gern̄
gerne
iſſt
⸿
Do
legt
ſich
Jacob
an
mit
den
peſſten
chlaydern̄
chlayderen
dew
Eſaw
da
haym
het
vnd
das
dy
erſtgeporn̄
erſtgeporen
ſũn
angehõrt
/
Vnd
do
vorcht
Jacob
das
In
der
vater
an
den
vntrewn
begriff
.
vnd
Im
villeicht
den
fluech
gab
fur
den
ſegn̄
ſegen
Do
ſprach
dy
mueter
mein
ſun
der
fluech
ſey
an
mir
/
Vnd
vmb
wannt
ſein
henndt
vmb
ſeinē
ſeinen
hals
/
mit
den
pãlgn̄
pãlgen
der
kchitz
das
er
ſeinē
ſeinem
brueder
dem
Rauchen
geleich
wurd
wann
an
andn͛
andern
dingen
warn̄
waren
ſy
gleich
mitein
ander
/
als
zymleich
was
Do
nam
Jacob
das
eſzen
vnd
trueg
es
ſeinem
vater
vnd
ſprach
Mein
vater
ſtand
auf
Ich
pin
es
Eſaw
.
vnd
iſs
von
meinem
wilde
das
ich
geuangn̄
geuangen
hab
das
mir
dein
ſeel
den
ſegn̄
ſegen
geb
//
⸿
Das
ſprach
Jacob
Recht
als
er
ſprãch
Ich
pin
der
den
der
ſegn̄
ſegen
angehõrt
Wann
ich
han
das
recht
des
erſtgeporn̄
erſtgeporen
ſuns
gekaufft
vnd
In
der
weys
was
er
Eſaw
vnd
lõg
nicht
//
⸿
Do
ſprach
yſaac
Chumb
her
das
ich
dich
greyff
.
vnd
das
ich
verſuech
ob
dw
es
ſeyſt
oder
nicht
/
Do
er
In
grayff
Do
ſprach
er
/
Dy
ſtym
iſt
Jacobs
aber
dy
hennd
ſind
Eſaw
Do
yſaac
geeſſen
vnd
getrungkchn̄
getrungkchen
het
/
Do
chuſt
er
In
vnd
als
pald
er
enphand
des
wolgeſmachs
ſein͛
ſeiner
kchlaider
.
Do
ſprach
er
Nym
war
der
wolgeſmach
meins
ſũns
/
als
der
wol
-
geſmach
eins
vollen
agkchers
den
got
geſegen
hat
Vnd
gab
Im
den
ſegn̄
ſegen
vnd
ſprach
Got
geb
dir
von
des
hymels
taw
vnd
des
erdreichs
vayzte
ṽberfluſſigkchayt
weins
vnd
trayds
vnd
õlls
Vnd
ſprach
furpas
volkch
vnd
geſlächt
wern̄
weren
dir
dienen
/
dw
ſolt
deiner
brueder
herr
ſein
/
Wer
dir
fluecht
der
ſey
verfluecht
Wer
dich
geſegen
der
werdt
erfullt
mit
dem
ſegn̄
ſegen
Drew
ding
ſind
Jacobn̄
Jacoben
gelobt
an
dem
ſegn̄
ſegen
dy
genüeg
vnd
dy
mächtigkchayt
des
erſtgeporn̄
erſtgeporen
ſunns
vnd
die
gehõrent
zu
der
zeytt
⸿
das
dritt
gehõrt
zu
der
kunfti
-
gen
zeytt
das
iſt
der
ſegn̄
ſegen
/
Den
ſegn̄
ſegen
gab
Yſaac
Jacobn̄
Jacoben
mit
den
warttn̄
wartten
vnd
mit
der
maynung
/
wann
er
want
vnd
es
wãr
Eſaw
vnd
doch
Jacob
enphieng
den
ſegn̄
ſegen
vnd
iſt
dem
geleich
Wenn
der
Biſchoff
ainen
weicht
/
der
nicht
von
dem
Biſtumb
iſt
vnd
wänt
er
gehõr
In
an
/
der
en
=
phãcht
doch
In
der
warhayt
dy
weich
⸿
Do
yſaac
chaum
geredt
het
vnd
Jacob
von
dem
vater
gie
do
cham
Eſaw
vnd
trueg
das
eſsen
vnd
pat
den
ſegn̄
ſegen
von
dē
dem
vater
/
do
erſchragkcht
yſaac
gar
vaſſt
⸿
Vnd
In
dem
erkchõmen
erkchant
er
In
dem
geyſt
das
es
von
gottes
willen
kchãm
vnd
darvmb
wueg
er
es
ring
vnd
was
er
gethan
het
das
peſtät
er
vnd
ſprach
Dein
prueder
iſt
vntrewlichn̄
vntrewlichen
kchõmen
vnd
hat
deinē
deinen
ſegn̄
ſegen
enphangn̄
enphangen
vnd
wirt
geſegent
⸿
do
ſprach
Eſaw
Er
hayſſt
wol
Jacob
Er
hat
mich
nwͦ
Zw
dem
anndn͛
anndern
mal
verſtõſſen
/
Von
erſt
hat
er
mein
recht
genomen
/
vnd
nwͦ
den
ſegn̄
ſegen
/
Vnd
do
er
von
dē
dem
vat͛
vater
auch
den
ſegn̄
ſegen
26
pat
/
Vnd
der
vater
zweiuelte
was
er
Im
geben
ſolt
Do
lag
er
dem
vater
vaſt
an
.
Do
ſprach
der
vater
/
Dein
ſegn̄
ſegen
ſey
In
der
genüg
des
erdreichs
vnd
dem
tau
des
hymels
/
vnd
das
geſchach
/
wann
das
lannd
ydumea
das
er
beſăs
was
vol
genuegn̄
genuegen
/
Darnach
weyſſagt
er
vnnd
ſprach
zu
Im
Dw
wierſt
kriegn̄
kriegen
vnd
wirſt
dienen
deinen
pruedern̄
pruederen
/
Wan
das
lannd
ydumea
wart
zynſgaͤbig
dē
dem
volkh
von
Iſrahel
Aber
dy
zeyt
kchumpt
das
dw
dich
ereledign̄
ereledigen
wirſt
von
In
/
Vnd
das
geſchach
da
ſich
ydumei
mit
krieg
rettäten
das
ſy
nicht
mer
vndertãnig
warn̄
waren
Von
Jacobs
trawm
~
Eſaw
der
haſſt
ſeinen
pruedern̄n
pruederenn
Jacobn̄
Jacoben
vnd
gedacht
mit
Im
ſelbn̄
ſelben
Es
chumbt
noch
der
tag
meines
vaters
tod
.
das
ich
dann
meinen
prueder
ver
-
derb
/
Das
wart
der
mueter
geſagt
In
dem
geyſt
darInn
Rebecca
erkchant
hintz
Jacobn̄
Jacoben
do
er
Eſaw
betrog
an
dem
ſegn̄
ſegen
In
demſelbn̄
demſelben
geiſt
erkchant
ſy
auch
Eſau
gedangkchen
das
er
Jacobn̄
Jacoben
verderbn̄
verderben
wolt
darvmb
das
er
chõm
von
dem
heylign̄
heyligen
geyſt
Darvmb
beredt
man
Ja
-
cobn̄
coben
von
der
lug
dy
er
dem
vater
tĕt
.
do
er
ſprach
er
wãr
es
Eſaw
vnd
von
der
vntrew
dy
er
ſeinem
prued͛
prueder
tĕt
⸿
Vnd
dy
mueter
wirt
auch
beredt
von
des
heylign̄
heyligen
geyſtes
hayſſen
⸿
Do
ſprach
ſy
zu
Jacobn̄
Jacoben
Fleuch
zw
laban
meinem
brueder
.
vnd
beleib
da
als
lang
vntzt
das
deines
prueders
vnwilln̄
vnwillen
ergee
Vnd
ſprach
das
er
das
an
ſeines
vater
wil
-
len
icht
tăt
/
Do
redt
Rebecca
mit
Irm̄
Irem
mann
yſaac
Chumpt
es
alſo
das
mein
ſun
Jacob
ein
hawſfrawn
nympt
von
den
tõchtern̄
tõchteren
der
dyet
.
ſo
wolt
ich
nicht
lebn̄
leben
Do
ruefft
yſaac
Jacobn̄
Jacoben
vnd
ſegn̄t
ſegent
In
vnd
pat
In
das
er
fuer
In
Meſopotaniam
/
vnd
naͤm
Im
da
ein
hawſfrawn
.
von
den
tŏchtern̄
tŏchteren
laban
⸿
Vnd
do
Eſaw
erkchant
das
er
ſeinen
vater
betruebt
het
das
er
aus
ſeinē
ſeinem
geſlãcht
geheyrat
het
Do
gie
er
zu
dem
Iſmahel
ſeinē
ſeinem
vettern̄
vetteren
vnd
nam
ſein
tõchter
Maleth
zw
einer
hawſfrawn
/
an
die
dy
er
vor
ge
-
habt
het
⸿
Do
fuer
Jacob
von
Berſabee
hyntzt
gen
Aram
Vnd
do
er
durich
das
lannd
Cananeorū
Cananeorum
fuer
do
vorcht
er
die
lanndleuͦt
Wan
Cananey
warn̄
waren
ſeinem
vater
vngenãdig
durich
des
vergangn̄
vergangen
kriegs
willen
mit
dem
er
ſy
vaſt
beſwãrt
het
Darvmb
getorſt
Jacob
In
chain
haws
nicht
geen
Vnd
lag
auf
dem
veld
oder
auf
dem
dache
vnd
gegn̄
gegen
veſper
=
zeyt
.
do
legt
er
ein
ſtain
vnder
ſein
hawbt
vnd
entſlieff
vnd
In
dem
ſlaff
ſach
ain
layttern̄
laytteren
dy
gieng
von
dem
erdreich
vnd
trauff
den
hymel
/
vnd
dy
engl̄
engel
fuern̄
fueren
auf
vnd
nider
an
der
layttern̄
laytteren
Vnd
ſach
das
ſich
der
herr
auf
dy
layttern̄
laytteren
gelaint
het
vnd
mit
Im
redãt
Ich
pin
es
got
Abrahams
vnd
yſaaccs
herre
/
das
lannd
wirt
ich
dir
gebn̄
geben
vnd
deinē
deinem
geſlãcht
vnd
alle
ge
-
ſlẽcht
des
erdreichs
werdent
In
dir
ge
-
ſegent
Vnd
In
deinem
ſamen
Vnd
ich
wirt
dein
fuerer
vnd
dein
gelaydt
an
dem
wege
vnd
wirt
dich
wider
fuern̄
fueren
In
das
lannd
Vnd
das
gelub
geſchach
In
der
weys
Wann
von
erſt
fuert
got
ſelber
Jacobn̄
Jacoben
vnd
behuẽtt
In
Darnach
pey
Joſue
zeyttn̄
zeytten
gab
er
ſeinē
ſeinem
geſlăcht
das
lannd
Aber
an
den
letztn̄
letzten
zeytten
da
wir
nwͦ
Innen
ſein
ſindt
geſegennt
dy
geſlãcht
des
erdreichs
in
xpō
Christo
der
von
Jacobs
geſlãcht
geporn̄
geporen
iſt
Vnd
do
Jacob
entwachte
.
Do
ſprach
er
Wãr
leich
got
iſt
an
der
ſtat
vnd
ich
hab
ſein
nicht
geweſt
/
Dy
ſtat
iſt
frayſſam
vnd
gottes
haws
iſt
hye
vnd
des
hymels
portn̄
porten
Jacob
weyſſagt
von
drein
dingen
dy
da
kunfftig
warn̄
waren
In
dem
lannde
von
der
Ee
vnd
von
gottes
templ̄
tempel
vnd
von
gottes
marter
dy
vnns
den
hymel
hat
aufgeſloſſen
/
⸿
Vnd
den
ſtain
.
den
er
vntt͛
vntter
ſein
haubt
gelegt
het
/
den
ſetzt
er
auf
Jakobs Traum (Jakobsleiter) [Iconclass 71C3121](http://www.iconclass.org/rkd/71C3121)
floraler Ausläufer
Jakob und Rachel am Brunnen (Jakob wälzt den
Stein vom Brunnen) [Iconclass 71C3133](http://www.iconclass.org/rkd/71C3133)
Jakob in der Hochzeitsnacht (Lea wird ins Zimmer geführt) [Iconclass
71C3144](http://www.iconclass.org/rkd/71C3144)
In
ſein
lobſame
gehügnuͦs
der
geſichte
dy
er
geſehn
het
vnd
göaus
darauff
öll
vn̄
vnd
gelobt
gott
der
Im
da
erſchynen
was
das
In
all
zeytt
wolt
anpitten
als
einē
einen
hrn͛
herrn
vnd
das
er
dy
ſtat
da
der
ſtain
lag
alczeyt
wolt
wirdig
haben
Vnd
das
er
an
ſein͛
ſeiner
wideruart
.
ſeinen
zehent
vnd
ſein
opher
da
ophern̄
opheren
wolt
Vnd
nannt
dy
ſtat
Be
-
thel
das
iſt
alſuil
als
gottes
haws
wan
Iebuſey
heten
ſy
gepawet
Das
Jacob
zwo
hawſfrawn
năm
D
o
fuer
Jacob
furpas
In
meſopo
=
taniam
/
vnd
villzeyt
was
er
In
Aram
/
vnd
kcham
In
Charam
zu
einē
einem
prunn
der
was
bedegkcht
mit
einē
einem
groſſen
ſtain
Vnd
ſtuend
auf
ainē
ainem
agkch͛
agkcher
pey
einē
einem
wege
⸿
Bey
dem
prunn
hielt
man
drey
ſchar
mit
viech
vnd
do
Jacob
mit
den
hyerttn̄
hyertten
redt
das
ſy
das
viech
treng
-
kchten
vnd
das
ſy
es
widerfuertn̄
widerfuerten
zw
der
wayd
Do
ſagt
man
Im
.
es
wär
ge
=
wonhayt
da
.
das
man
den
ſtain
nicht
fuder
tät
vntzt
das
das
viech
alles
zw
ein
ander
kchäm
Man
getörſſt
auch
das
viech
zainczign̄
zainczigen
nicht
ge
=
tringkchn̄
tringkchen
laſſen
/
Vnd
do
er
alle
ding
erfragt
von
laban
/
Vnd
Im
dy
hiertn̄
hierten
ſagten
alle
ding
ſtuendn̄
ſtuenden
recht
pey
Im
Do
cham
Rachel
labans
tochter
mit
Irer
hertte
/
Do
die
zue
gie
do
rugkcht
Jacob
den
ſtain
von
dem
prunn
vnd
trengkcht
Ir
viech
/
vnd
ſagt
ir
/
das
er
ir
frewnt
wär
vnd
chuſt
ſey
Do
gieng
Rachel
vnd
kchundät
das
Irem
vater
der
lieff
In
entgegen
vnd
fuert
In
in
ſein
haws
/
Vnd
do
er
hörte
das
er
ſeinen
bruedern̄
bruederen
Eſaw
geflohn̄
geflohen
het
do
redt
er
mit
Im
dw
piſt
mein
pain
vnd
mein
fleyſch
/
darvmb
piſtu
ſycher
pey
mir
Do
gedacht
laban
.
das
er
Im
ſeyn
hert
enphelhn̄
enphelhen
wolt
/
Vnd
do
ain
moneid
ergangn̄
ergangen
was
/
do
gab
er
Jacobn̄
Jacoben
dy
wal
was
lones
er
nemen
wolt
das
er
Im
ſeiner
hyert
phlege
do
het
laban
Zwo
töchter
/
lyam
dy
het
plöde
augn̄
augen
vnd
Racheln̄
Rachelen
dy
was
ſchon
anzeſehen
dye
het
Jacob
lieb
vnd
ſprach
Ich
dien
dir
ſubn̄
ſuben
Jar
vmb
racheln̄
rachelen
/
vnd
die
täg
deuchtn̄
deuchten
In
wenig
vor
groſſer
lieb
dy
der
zw
der
Jungkfrawn
het
wann
In
daͤucht
das
er
ſo
liebs
mit
wenig
verdiente
vnd
hiet
vil
lenger
ge
-
dient
/
ee
das
er
ſich
geanet
hyet
do
dy
ſuben
Jar
aus
warn̄
waren
/
Do
berayt
laban
hochzeyt
ſeinē
ſeinem
aydem
/
do
dy
veſperczeit
kchom
Do
fuert
man
Im
haymleich
lyam
zue
Josef wird von seinen Brüdern in die Zisterne geworfen
ein
lannd
gehayſſen
Phenicia
Die
ſchaidet
der
perg
bybanus
/
Ein
lannd
genant
Se
=
bastis
.
das
leyt
ydumea
aller
nähetiſt
darInne
was
gewaltig
Amalech
der
von
Eſaw
kchomen
was
/
vnd
nach
Amalechs
zeyttn̄
zeytten
chömen
dy
Amalechitn̄
Amalechiten
Dy
vil
wunder
begiengen
Wie
Iacobn̄
Iacoben
vnd
Eſaw
der
Segen
geryedt
~ ~
DEr
ſegn̄
ſegen
den
Iacob
vnd
Eſaw
von
yſaac
enphiengen
.
an
öll
an
wein
vnd
an
kchorn̄
kchorne
/
Da
von
wart
Iacob
erhöcht
.
an
herſchafft
vnd
raynem
ge
ſlächt
dy
alſo
lebtn̄
lebten
nach
gottes
Ee
das
ſyder
vnns͛
vnnser
herr
Ihūs
Ihesus
xpūs
chriſtus
.
da
von
gepor̄n
geporen
ward
durich
vnns͛
vnnſer
aller
willen
¶
Eſawen
ergieng
der
ſegn̄
ſegen
an
öll
an
wein
vnd
kchorn̄
kchorne
/
wann
er
gewan
dy
lannd
ydumea
vnd
damaſcum
die
warn̄
waren
genuͦchtſam͛
genuͦchtſamer
dann
das
lannd
Chanaan
.
darInne
ſich
Iacob
nyder
lyes
.
vnd
Eſaw
wuechs
zw
groſſer
haydenſchafft
Das
Ioſeph
verkaufft
ward
DO
Ioſeph
ſechʒehen
Iar
alltt
wardt
do
hyelt
er
ſeines
vater
hërte
¶
Hye
iſt
ʒe
mergkchn̄
mergkchen
das
Ioſeph
verkaufft
ward
vor
yſaacs
tod
ʒwelff
Iar
vnd
do
Iacob
wider
kcham
von
Meſopotania
vnd
do
ſein
hawſfraw
Rachel
noch
lebte
vnd
ee
das
er
zu
ſeinē
ſeinem
vater
yſaac
kchöm
do
wart
Ioſeph
ver
kaufft
In
der
weyſs
/
wann
ſein
brued͛
brueder
haſſtn̄
haſſten
In
darvmb
das
In
ſein
vater
lieber
het
denn
dy
anndrn̄
anndren
/
wann
er
het
In
in
ſeinē
ſeinem
alter
gewūnen
gewunnen
Er
was
auch
witziger
denn
dy
anndn͛
anndern
/
Der
Ioſeph
be
ſagt
ſein
brueder
hintz
dem
vater
vmb
ein
groſſe
vntat
Iacob
het
Ioſephn̄
Ioſephen
gemacht
einn̄
einen
rogkh
der
was
gemerbelt
vnd
geuerbt
mit
der
hanndt
vnd
genät
mit
der
nädl̄
nädel
der
gieng
Im
auf
das
engkhl̄
engkhel
Oder
es
wär
ein
rogkh
mit
ermeln̄
ermelen
des
da
nicht
gewonhayt
was
/
doch
dy
gröſſiſt
ſach
des
neydes
was
ſein
trawm
den
er
geſehn̄
geſehen
het
den
er
ſeinen
pruedern̄
pruederen
ſagt
Ich
want
In
diſem
ſlaff
wir
ſoltn̄
ſolten
garbn̄
garben
pinttn̄
pintten
auf
dem
agkcher
vnd
das
ewr͛
ewer
garbn̄
garben
dy
mein
ſoltn̄
ſolten
anpitten
Do
ſprachn̄
ſprachen
dy
brued͛
brueder
wierdeſtu
denn
vnnſer
herr
vnd
werdn̄
werden
wir
dir
vnttertänig
¶
Den
anndn͛
anndern
trawm
den
ſagt
er
ſeinem
vater
vnd
ſeiner
muet͛
mueter
vnd
ſprach
Ich
ſach
Recht
als
mich
ſünn
vnd
man
anpetten
vnd
aindlef
ſtern̄
ſterne
Do
ſtrafft
In
ſein
vater
vnd
ſprach
.
Sag
an
wern̄
weren
wir
dich
auf
erdn̄
erden
anpitten
vnd
wirdign̄
wirdigen
als
vnns͛n
vnnsern
herrn̄
herren
Ich
vnnd
dein
mueter
vnd
deine
brueder
/
vnd
do
ſein
brueder
warn̄
waren
In
Sychem
vnd
hieltn̄
hielten
ſeins
vater
viech
/
do
ſannt
In
ſein
vater
von
Ebron
das
er
beſäch
wie
es
vmb
ſy
ſtuend
vnd
do
er
ſy
nicht
vannd
In
Sychem
Do
volgt
er
In
hynntz
Dothaym
vnd
do
ſy
In
von
verrn̄
verren
ſahen
do
ſprachen
ſy
Nembt
war
der
trawmer
chumpt
wolt
auf
vnd
verderben
wir
In
vnd
werffn̄
werffen
das
aſs
In
dy
Zyſtern̄
Zyſterne
vnd
ſagn̄
ſagen
vnnsm͛
vnnserm
vater
ein
poͤs
tyer
hab
In
verderbt
Do
wolt
In
ſein
brueder
Ruben
erledign̄
erledigen
vnd
ſprach
wir
ſchulln̄
ſullen
das
vnſchuldig
pluet
nicht
vergeſſen
werffen
wir
In
lebendign̄
lebendigen
In
dy
Zyſtern̄
Zyſterne
das
vater
vnd
mueter
mit
Im
icht
verderben
von
chlage
/
Do
zugn̄
zugen
ſy
Im
den
rogkh
ab
vnd
wurffen
In
In
dy
Zyſtern̄
Zyſterne
die
nicht
waſſer
hett
vnd
Ruben
zoch
von
der
ſtat
vnd
ſuecht
peſſrew
wayd
vnd
do
ſy
ſaſſen
vnd
äſſen
prot
Do
ſahn̄
ſahen
ſy
dy
kauffleuͦt
yſmahelitas
fur
ziechn̄
ziechen
von
Galaath
vnd
fuertn̄
fuerten
auf
Irn̄
Iren
chämlein
Ir
kauffmanſafft
vnd
woltn̄
wolten
farn̄
faren
In
Egiptumb
Do
ſprach
Iudas
zw
ſeinen
bruedern̄
bruederen
Es
iſt
peſſer
das
wir
In
den
kaufflewͦtten
Tötung der Erstgeborenen[Iconclass
71E11732](http://www.iconclass.org/rkd/71E11732)
Do
ruefft
der
kunig
moyſi
ʒw
enpietten
das
er
aus
fuer
mit
dem
volkch
.
vnd
mit
allr͛
aller
yrr͛
yrer
hab
vnd
das
volkch
von
Egipto
betwāg
betwang
ſew
das
ſy
aus
fuern̄
fueren
/
do
namen
ſy
das
me¨l
auf
Irn̄
Iren
arm̄
armen
In
mant̄ln
manteln
vnd
patn̄
paten
vas
vnd
gewant
von
dem
volkch
Egipti
.
vnd
beraubtn̄
beraubten
ſy
von
gottes
gepot
darvmb
das
ſy
chainē
chainen
lon
von
In
nicht
enphangn̄
enphangen
hetn̄
heten
vmb
Ir
ſwäre
arbayt
vnd
das
man
von
den
vaſſen
auch
das
tabernagk̄l
tabernagkel
gemacht
/
vnd
des
volkches
von
Iſrahel
warn̄
waren
ſechshundert
tawſent
.
an
chinder
vnd
an
diener
des
was
an
czal
vnd
fuertn̄
fuerten
mit
in
groß
guͦt
vnd
vil
viechs
allerlay
Von
Joſephs
ge
=
DO
ſy
nwͦ
von
Egipto
aus
=
pain
giengn̄
giengen
.
do
kcham
es
alſo
das
Nylus
vber
ſein
gewonhayt
aus
gegāgn̄
gegangen
hett
.
an
der
ſtat
do
J
oſephs
grab
was
vnd
da
warn̄
waren
ſy
gepundn̄
gepunden
mit
Irn̄
Iren
ayden
das
ſy
ſein
gepain
mit
In
fuertn̄
fuerten
Do
ſch
-
raib
moyſes
auf
ain
guldene
tauel
gottes
namen
Thetragramaton
Dy
tauel
ſwamb
ymer
auf
dem
waſſer
vntʒt
das
ſy
kcham
da
das
grab
was
/
Do
gruebn̄
grueben
ſy
In
aus
vnd
namen
das
gepain
vnd
do
weyſſagt
er
In
von
irm̄
irem
weg
das
er
In
ſwär
wurd
Doch
ſo
ſchreibn̄
ſchreiben
dy
Iudn̄
Iuden
das
ſy
vrbäring
en
ſchoff
bey
In
ſteen
ſahen
das
redt
mit
In
/
vnd
darvmb
fuertn̄
fuerten
ſy
es
mit
In
In
dy
wueſt
vil
zeyt
vnd
nanttn̄
nantten
es
Joſephs
ſchäffel
/
vnd
do
ſy
aus
Egiptn̄
Egipten
giengn̄
giengen
do
kchom
ein
erdpidm̄
erdpidem
vnd
zerprach
vil
tempel
der
götter
¶
Das
volkch
von
Iſra
hel
was
In
Egipto
geweſn̄
geweſen
vierhundert
vnd
dreyſſigk
Iar
das
iſt
zeuerſten
von
der
zeyt
das
got
Abrahamen
das
gelobt
lannd
ver
hayſſen
hett
Aber
ſyder
Joſephs
tod
warn̄
waren
vergangn̄
vergangen
hundert
funfvndſechtʒigk
Iar
¶
Do
fuern̄
fueren
ſy
von
der
ſtat
Rameſſen
hintʒ
ſotoch
vnd
nyemant
volgt
In
nach
.
wann
Egipcy
begruebn̄
begrueben
Ir
toͦttn̄
toͦtten
Es
klagt
auch
vil
volkchs
von
Egipto
vnd
wayntn̄
waynten
.das
ſy
In
ſo
herrt
geweſn̄
geweſen
warn̄
waren
Do
kchochtn̄
kchochten
ſy
das
me¨l
das
ſy
von
Egipto
gefuert
hetn̄
heten
vnd
machtn̄
machten
derbes
prott
/
vnd
das
wert
ſy
nuͦr
dreyſſigk
tag
.wie
uaſt
ſy
ſein
huettn̄
huetten
noch
ir
notturfft
aſſen
ſy
Von
der
heyligkchayt
des
erſt
gepornen
Do
ſprach
aber
got
ʒw
Moyſi
Opher
mir
alles
das
erſtgeporn̄
erſtgeporen
wiert
das
erſt
von
lew¨ttn̄
lew¨tten
vnd
von
viech
Das
opher
wolt
got
darvmb
wann
er
het
geſlagn̄
geſlagen
alles
das
.
das
erſt
geporn̄
geporen
was
In
Egipto
do
er
ſy
erledigte
/
Vnd
was
von
den
Iudn̄
Iuden
geporn̄
geporen
was
.
das
ſlueg
der
engl̄
engel
nicht
Darvmb
gehört
es
got
an
.
vnd
got
wolt
das
es
furbas
alles
ſein
wär
was
von
erſt
geporn̄
geporen
wär
wann
got
ſol
man
ern̄
eren
von
aller
frucht
vnd
darvmb
was
von
erſt
geporn̄
geporen
was
von
dē
dem
geſlächt
leui
.
das
ophert
man
got
vnd
dientn̄
dienten
got
ewigkleich
In
dem
tempel
Aber
von
anndn͛
anndern
geſlächtn̄
geſlächten
ophert
man
got
vnd
loſt
ſy
mit
funfff
phēnign̄
phennigen
was
von
erſt
geporn̄
geporen
was
von
rainē
rainem
viech
Das
man
geophern̄
geopheren
möchte
.
Das
ophert
man
got
Ettleich
löſt
man
.
als
dy
Eſel
fur
dy
ophert
man
ſchaff
Ettleich
töt
man
vnd
löſt
es
nicht
als
dy
hunndt
von
den
anndn͛
anndern
ſpricht
man
.
das
man
es
löſt
vmb
funf
phē
phen
-
nign̄
nigen
Vnd
do
sprach
got
furbas
.
Wann
dich
got
pringt
In
das
gelobt
lannd
ſo
kchund
das
deinē
deinen
kchinden
zu
behaltn̄
behalten
/
das
ſy
alſo
ophern̄
opheren
gott
ewigkleichen
Vnd
das
iſt
auch
das
Ewangelj
.
vnd
das
43
Die Feuersäule vnd die Rauchsäule[Iconclass
71E1212](http://www.iconclass.org/rkd/71E1212)
Die Teilung des Roten Meeres[Iconclass
71E12221](http://www.iconclass.org/rkd/71E12221)
floraler Ausläufer
ſoltu
alleʒeyt
vor
deinen
augn̄
augen
habn̄
haben
.
vnd
als
ain
ʒaichn̄
ʒaichen
in
deinen
hanndn̄
hannden
.
das
dw
icht
vergeſſeſt
des
guetes
.
das
dir
got
getan
hat
an
deiner
erledigung
von
Egiptn̄
Egipten
/
Vnd
das
behieltn̄
behielten
dy
gleichſnär
vnd
ſchribn̄
ſchriben
das
vnd
auch
dy
ʒehn̄
ʒehen
gepot
an
brieff
vnd
truegn̄
truegen
ſy
an
dem
tengkn̄
tengken
arm̄
arme
vnd
hiengen
dy
brieff
auch
fur
irew
augn̄
augen
Das
got
das
volkch
laytte
In
der
wueſt
UNd
das
got
Ir
gelayt
war
/
gie
er
vor
In
pey
dem
tag
In
einer
ſewln̄
ſewlen
des
gewulkchens
/
fur
dy
hytʒ
der
ſünen
dy
ſy
durichprannt
Vnd
pey
der
nacht
In
einer
fewrein
ſew¨lln
ſew¨llen
.
fur
dy
vinſter
vnd
auch
das
ſy
ſich
vor
den
natern̄
nateren
behuettn̄
behuetten
mochtn̄
mochten
Do
gepot
In
got
.
das
ſy
ettweuil
vmb
kcherttn̄
kchertten
gegen
Egiptn̄
Egipten
/
vnd
da
ir
ʒelt
ſluegn̄
ſluegen
.
In
der
gegent
dy
da
was
ʒwi
ſchen
Magdalum
.
der
ſtat
.
vnd
des
meres
Magdalum
was
ein
ſtat
vnd
ſtyes
an
Egiptn̄
Egipten
lannd
ʒw
der
ſtat
fluhen
dy
Iudn̄
Iuden
do
man
Godoliam
verderbte
.
vnd
ſatʒtn̄
ſatʒten
da
Ir
veſſt
bey
dem
Rotn̄
Roten
meer
/
vnd
hyes
darvmb
das
Röt
meer
.
wann
alles
erdr
eich
darvmb
was
rött
Auch
darvmb
wart
das
waſſer
röt
vnd
was
man
dar
In
oder
darvmb
vindet
das
iſt
rot
Vnd
wurdn̄
wurden
dy
kchind
von
Iſrahel
beſloſſenn
Wann
an
ainē
ainem
tayl
warn̄
waren
gros
vnd
grew¨lich
perge
.
da
man
nicht
vber
macht
an
dem
anndn͛
anndern
tayl
was
das
meer
Das
ſy
vber
das
meer
fuern̄
fueren
DO
wanndelt
ſich
der
kunig
pharao
vnd
nam
dreyhundert
wägn̄
wägen
von
im
ſelben
.
vnd
dreyhundert
von
dem
volkch
.
vnd
ʒoch
In
nach
vnd
tawſent
Reyttunder
.
vnd
zwayhundert
tawſent
ʒefueſſn̄
ʒefueſſen
gewappent͛
gewappenter
/
do
ſahen
dy
kchinder
von
Iſrahel
.
das
das
volkch
von
Egipto
nach
ʒoch
vnd
forchtn̄
forchten
ſich
wann
ſy
machtn̄
machten
mit
nichte
nicht
ge
fliehenn
noch
möchtn̄
möchten
mit
der
menig
geuechtn̄
geuechten
/
Vnd
do
ſy
Moyſen
ſtrafftn̄
ſtrafften
do
ſprach
Moyſes
Furcht
euch
nicht
.
wann
got
hat
es
alſo
geſchikcht
das
Ir
hewt
ſeht
ſein
groſſe
wunder
/
wann
er
wirt
hewt
fur
euch
vechtn̄
vechten
vnd
das
volk
das
ir
nwͦ
ſecht
das
ſecht
Ir
nymer
mer
Do
ruefft
Moyſes
hintʒ
got
d͛
der
antwurt
was
ruefeſtu
hyntʒ
mir
Heb
auf
dy
gertn̄
gerten
vnd
regkch
dein
hannt
auf
das
meer
vnd
tayl
es
.
das
das
volkch
von
Iſrahel
.
trugkchn
trugkchen
In
gee
Do
hueb
ſich
der
engl̄
engel
auf
.
d͛
der
ir
gelait
was
vnd
ſtuend
ʒwiſchn
ʒwiſchen
dē
dem
volkch
vō
von
Egipto
vnd
von
Iſrahel
.
vnd
das
gewolkchn̄
gewolkchen
was
den
Egipciern̄
Egipcieren
vinſter
Abr͛
Aber
dē
dem
volkch
vō
von
Iſra
=
hel
leücht
es
vnd
do
Moyſes
ſein
hant
auf
hueb
Do
kchöm
ein
groſſer
wint
vnd
macht
das
mer
trukchn̄
trukchen
vn̄
vnd
taylt
ſich
in
ʒway
tayl
Alſo
das
ein
yglichs
geſlächt
durich
kchertn̄
kcherten
Do
rueft
Moyſes
einē
einem
yglichē
yglichen
geſlächt
vnd
pat
ſy
das
ſy
im
nach
volgtn̄
volgten
wan
er
vbr͛
vber
fuer
/
Vn̄
Vnd
do
ſich
Ruben
Symeon
vnd
/
leui
beſorgtn̄
beſorgten
das
ſy
an
das
meer
füern̄
füeren
do
volgt
Im
Iudas
von
erſt
nach
vn
vnd
damit
verdient
er
das
reich
Darnach
fuern̄
fueren
ſy
all
durich
das
meer
do
wart
das
waſ
waſſer
veſt
als
ein
mawr͛
mawer
an
payden
ſeytten
Der Pharao vnd seine Armee versinken im Roten Meer[Iconclass
71E12231](http://www.iconclass.org/rkd/71E12231)
floraler Ausläufer
floraler Ausläufer
floraler Ausläufer
Kadelle
Do
das
volkch
von
Egipto
dach
ſach
do
wantn̄
wanten
ſy
ſy
warn̄
waren
von
ſynnen
kchomen
vnd
do
ſy
ſew
ſahen
ſicher
vber
uarn̄
uaren
/Do
ʒugn̄
ʒugen
ſy
nach
vnd
was
gegen
mettenʒeytt
Do
ſach
got
vber
das
volkch
von
Egiptn̄
Egipten
nicht
mit
ſeiner
guͦte
vnd
ſannt
In
mit
ſeiner
ſew¨l
von
fewr͛
fewer
gewolkchen
vnd
laydleichn̄
laydleichen
regn̄
regen
.
donr
vnd
plegkitʒn̄
plegkitʒen
Do
erſchragkchtn̄
erſchragkchten
ſy
vnd
ſprachn̄
ſprachen
wir
ſullen
fliehen
das
volkch
von
Iſrahel
wann
Ir
got
vichtet
fur
ſew
Do
kcham
das
volkch
von
Iſrahel
an
das
lannd
gegn̄
gegen
In
vnd
do
das
volkch
von
Egipto
.
alſo
in
anngſtn
anngſten
was
Do
regkcht
Moyſes
ſein
hannt
auf
das
meer
.
von
gottes
gepott
vnd
do
flös
das
mer
recht
In
ſeinn̄
ſeinen
lauff
als
vor
/
vnd
vbergab
das
volkch
von
Egipto
.
alſo
das
ir
chainer
aus
kcham
Do
nam
das
volkch
von
Iſrahel
alles
Ir
waffen
Do
macht
moyſes
einē
einen
geſankch
vnd
lobt
got
vnd
ſprach
wir
ſchullen
got
ſingen
vnd
In
loben
wan
er
lobleich
an
vns
gethan
hat
Do
belaib
das
volkch
von
Iſrael
ſuben
tag
pey
dem
geſtad
des
meres
vnd
kchomen
all
tag
ʒw
dem
geſtad
des
meres
mit
ſayttenſpil
vnd
mit
paugken
/
vnd
ſungen
das
geſangk
das
Moyſes
gemacht
hett
/
dy
mannen
beſunder
vnd
dy
frawen
beſunder
vnd
darvmb
geen
wir
auch
dy
ſuben
tag
ʒw
oſtern
oſteren
ʒw
der
tawff
mit
dem
geſangkh
Von
wew
das
wär
das
got
pharaonem
von
erſt
nicht
betwang
.
das
er
ſein
volkh
von
mueſt
haben
aus
gelaſſenn
HIe
mag
gefragt
werdn̄
werden
Do
got
dy
von
iſrahel
alſo
mit
groſſen
ſlegn̄
ſlegen
von
Egpito
erledign̄
erledigen
wolt
Warumb
wolt
er
pharaonem
nicht
mit
dem
erſten
ſlag
betwingen
.
das
er
ſein
volkch
hyet
laſſen
als
er
ſy
doch
darnach
erlöſt
Anttwurttn̄
Anttwurtten
dy
lerär
Got
verſuecht
offt
einē
einen
ſunder
mit
manigerlay
gepreſtn̄
gepreſten
.
der
er
vbr͛
vber
In
verhengt
.
an
leib
.
an
guͦt
.
an
frewntten
.
an
weib
.
an
kchinden
.
ob
icht
peſſrung
an
Im
ſey
/
wann
dann
vnns͛
vnnser
hertʒ
In
den
ſunnden
erherttent
iſt
/
vnd
vnns
der
nicht
erkchennen
wellen
/
ʒu
dem
Iungſtn̄
Iungſten
ver
ſengkcht
vnns
got
mit
leib
vnd
ſeel
In
das
Röt
mer
.
das
iſt
In
dy
ewig
verdampnuͦs
da
vnns
got
vor
ſey
Alſo
verſuecht
er
pha
-
raonem
mit
menigerm̄
menigerme
ſlag
was
haydniſcher
kunig
dy
weyl
warn̄
waren
IN
der
ʒeyt
was
Statuon
künig
In
Aſſyria
/
So
was
Moracos
.
kunig
In
Sycion
/
Auch
was
ain
mächtiger
künig
In
Arguen
lannd
genannt
Triophas
/
das
was
ʒu
den
ʒeytten
als
got
dy
Iſrahelitn̄
Iſraheliten
fuertt
durich
das
Rött
meer
~
Das
dy
waſſer
Marat
ſueſs
wurdenn
DArnach
fuern̄
fueren
ſy
In
dy
wueſt
Sur
vnd
giengen
da
drey
tagwayd
In
der
wueſt
vnd
fundn̄
funden
da
kchain
waſſer
vntʒt
das
ſy
kchömen
ʒu
dem
waſſer
Marat
Do
fundn̄
funden
ſy
pitter
waſſer
des
ſy
nicht
getringkchn̄
getringkchen
machtn̄
machten
vor
pitterkayt
vnd
da
nanntn̄
nannten
ſy
dy
ſtat
Marat
durich
der
pitterkchayt
willen
dy
ſy
heten
Do
ʒaigt
got
moyſi
ein
holtʒ
/
do
er
es
In
dye
waſſer
ſtyes
do
wurdn̄
wurden
ſy
ſueſs
¶
Ettleich
wellen
.
das
das
holtʒ
dy
krafft
hiet
Ettle
ich
wellen
.
das
es
ʒaichenleich
erfundn̄
erfunden
wurd
/
wann
dy
wueſt
het
nicht
holtʒ
So
wellen
ettleich
.
das
das
holtʒ
von
natur
pitter
wär
.
vnd
dar
an
erchen
-
net
man
gottes
ʒaichen
vnd
kchrafft
deſter
me¨r
.
das
das
pitter
waſſer
von
pitterm̄
pitterme
holtʒ
ſueſs
wartt
Moses macht das bittere Wasser in Mara süß
Die Israeliten sammeln Manna
44
floraler Ausläufer
von
dem
hymelprott
~~~
An
dem
funfcʒehendn̄
funfcʒehenden
tag
des
anndn͛
anndern
Moneids
/
das
was
an
dem
dreyſſi
=
giſtn̄
giſten
tag
do
ſy
aus
geuarn̄
geuaren
warn̄
waren
von
Egipto
.
Do
gieng
In
ab
dy
ſpeys
dy
ſy
gefuert
hetn̄
heten
von
Egipto
/
Do
ſprachn̄
ſprachen
ſy
wolt
got
das
wir
geſtorbn̄
geſtorben
wärn̄
wären
In
Egipto
.
da
wir
genueg
fleyſch
heten
vnd
prot
zw
vnns͛
vnnser
genüeg
Vnd
do
Moyſes
zu
got
Ruefft
.
Do
ſprach
er
zw
In
Got
hat
gehört
ewr͛
ewer
murmeln̄
murmelen
gegn̄
gegen
Im
vnd
wirt
euch
gebn̄
geben
zw
veſper
fleyſch
vnd
frue
prot
In
genuegung
/
Vnd
do
dy
veſper
cʒeyt
kcham
.
do
chomen
dy
vogl̄
vogel
von
dem
meer
.
vnd
hyeſſn̄
hyeſſen
Conturnices
vnd
fluͦgn̄
fluͦgen
auf
irew
gecʒelt
/
vnd
das
volkch
vieng
ſy
.
recht
als
ſy
wollten
vnd
iſt
ein
edl̄
edel
vogl̄
vogel
.
vnd
gehört
dy
künig
an
ʒw
ir͛
irer
ſpeys
Do
der
morgn̄
morgen
cham
vnd
moyſes
got
an
ruefft
do
viel
das
taw
In
ſein
hennde
Do
want
er
von
erſt
es
wär
Regn̄waſſer
Regenwaſſer
Aber
do
er
ſein
chost
do
enphant
er
des
hönigs
ſueſſigkaytt
vnd
verſtuend
das
es
das
prot
was
das
In
got
gelobt
het
vnd
das
taw
lag
vmb
vnd
vmb
vmb
ir
gecʒelt
vnd
was
weys
recht
als
der
ſamen
vnd
als
der
reyff
Do
das
volkch
von
Iſrahel
ſach
das
hymelprott
Do
ruefftn̄
ruefften
ſy
manna
was
iſt
das
vnd
darvmb
furpas
hyeſſn̄
hyeſſen
ſy
es
manna
Do
ſprach
moyſes
/
das
iſt
das
prot
das
euch
got
gelobt
hat
Nemb
yglicher
ein
maſs
Do
huebn̄
hueben
ſy
auf
ainer
mer
ainer
mynn͛
mynner
vnd
maſſen
es
mit
der
maſs
Gomor
.
vnd
heten
all
geleich
/
Der
mër
het
genomen
der
het
nicht
mer
/
vnd
der
mynner
het
genomen
.
der
het
nicht
mynner
wann
das
man
auf
las
.
das
legt
man
vber
ein
-
annder
/
Vnd
darnach
taylt
man
es
mit
der
maſs
oder
wie
uil
ainer
auf
geuangn̄
geuangen
het
wann
er
haym
kchom
.
ſo
vannd
er
nicht
mer
Wann
dy
maſs
auch
ainē
ainem
yg
-
lichen
genueg
Man
vieng
es
auch
frue
wann
ſo
dy
ſünn
cham
ſo
ʒergie
es
von
der
hytʒ
vnd
das
geſchach
wunderleich
wann
es
ſolt
hert
von
der
ſunn
warn̄
waren
ſein
vnd
das
hymeltaw
machtn̄
machten
ſy
von
erſt
zw
puluer
.
vnd
darnach
machtn̄
machten
ſy
prot
davon
das
het
einn̄
einen
gar
ſueſſen
ge
-
ſmachn̄
ſmachen
/
darvmb
geleichet
man
es
einē
einem
hönig
.
vnd
was
ein
yglicher
begert
.
ʒu
eſſen
.
den
geſmachen
het
das
prott
Das
moyſes
des
hymelprots
behielt
In
einē
einem
guldein
Einber
~
Do
ſprach
moyſes
zu
dem
volkch
Nyndert
ainer
behalt
ichts
vber
=
nacht
Doch
warn̄
waren
ettleich
.
dy
behieltn̄
behielten
es
vnntʒt
an
den
morgn̄
morgen
.
das
fault
/
Do
ge
-
pot
In
moyſes
.
das
ſy
an
dem
ſechſtn̄
ſechſten
tag
ʒwiueltige
kchoſt
berayttn̄
beraytten
.
wann
an
dem
ſambcʒtag
vannd
man
ſein
nicht
auf
dem
agkcher
Vnd
das
man
behielt
.
vntʒt
auf
den
ſambſtag
.
das
fawlte
nicht
Aaron füllt einen Behälter mit Manna [Iconclass
71E12542](http://www.iconclass.org/rkd/71E12542/)
Moses schlägt den Felsen mit seinem Stab und Wasser quillt heraus [Iconclass
71E1263](http://www.iconclass.org/rkd/71E1263/)
Die Israeliten kämpfen mit den Amalekitern [Iconclass
71E127](http://www.iconclass.org/rkd/71E127/)
Do
ſprach
got
ʒw
Moyſi
.
Full
ain
vas
vn̄
vnd
behalt
es
auf
dy
kunfftigen
ʒeyt
das
dy
nachkunfftigen
.
gedächtnūs
haben
.
Das
ſy
geſpeyſet
ſein
von
hymel
.
Das
tet
moyſes
nach
gottes
gepott
vnd
Aaron
legt
das
In
ainē
ainen
guldein
Einber
In
dem
tabernakl̄
tabernakel
ʒw
ainer
gedāchtnuͦs
¶
Mit
der
ſpeys
wur
-
den
dy
kchinder
von
Iſrahel
gespeyſett
vierczig
Iar
vnntʒt
das
ſy
kchamen
ʒw
dem
lannd
Chanaan
Das
In
moyſes
waſſer
aus
dem
ſtain
ſlueg
DO
hueb
ſich
dy
menig
allew
vnd
fueren
von
der
wueſte
hin
nach
gottes
gepott
Vnd
kchamē
kchamē
In
Raphidim
anch
der
gewolkchen
dye
In
vor
gie
vnd
der
ſy
nachvolgtn̄
nachvolgten
Vnd
do
hetten
ſy
kchain
waſſer
Do
ruefften
ſy
wider
Moyſen.
Der
ſprach
hynttʒ
got
was
tuͦn
ich
dem
volkch
Es
iſt
nahent
da
pey
das
ſy
mich
verſtaynen
werdn̄
werden
Do
ſprach
got
Zw
Im
Nym
ʒu
dir
dy
eltiſtn̄
eltiſten
von
Iſrahel
vnd
geet
ʒu
dem
flins
Oreb
vnd
ſlach
In
mit
der
gerttn̄
gertten
.
Das
tet
moy
-
ſes
/
vnd
do
fluſſen
waſſer
das
.
das
volkh
ʒw
tringkchn̄
tringkchen
hett
/
Do
nannt
Moyſes
dy
ſtat
.
ein
ſtat
einer
verſuechung
.
wan
ſy
verſuechtn̄
verſuechten
got
Vnd
ſprachn̄
ſprachen
.
iſt
got
mit
vnns
oder
nicht
Das
ſy
ſtritn̄
ſtriten
mit
dem
volkch
Amalech
Do
fuer
das
volkch
Amalech
wid͛
wider
das
volkch
von
Iſrahel
In
Raphidim
Der
Amalech
war
Yſmahelis
ſün
.
von
dem
nannt
man
das
volkch
Amalechitas
vnd
ſind
hayden
Do
erwelt
Moyſes
Ioſue
von
Effrayms
geſlächt
.
der
was
ein
guet͛
gueter
ſtreytt͛
ſtreytter
wider
dy
veindt
/
dem
gab
er
wenig
gewaffenter
.
vnd
hielt
vil
ʒu
purgkhuet
Do
gieng
Moyſes
auf
den
perg
vn̄
vnd
het
gottes
gerttn̄
gertten
In
d͛
der
hannt
vnd
Aaron
vnd
hur
marie
man
giēgn̄
giengen
mit
Im
Vnd
do
moyſes
ſein
hennt
regkcht
hintʒ
got
.
do
geſigtn̄
geſigten
dy
chinder
von
Iſrahel
.
Hyt
er
abr͛
aber
ſein
hant
laſſn̄
laſſen
.
ſo
hiet
Amalech
geſigt
/
Do
des
Aaron
vnd
hur
gewar
wurdn̄
wurden
do
legtn̄
legten
ſy
Im
einen
ſtain
vnder
vnd
behuebn̄
behueben
Im
ſein
henndt
an
paydn̄
payden
tayln̄
taylen
.
das
ſy
nicht
mer
machtn̄
machten
geualln̄
geuallen
.
Vnd
davon
ſo
hebt
der
prieſter
noch
ſein
henndt
.
wann
er
In
der
meſs
ſtet
.
Vnd
moyſes
ʒoch
ſein
henndt
nicht
nyder
.
vnntʒt
das
dy
ſunn
wolt
vnd͛
vnder
geen
Do
Iagt
Ioſue
Amalech
mit
ſeinē
ſeinem
ſwert
Wachteln fallen vom Himmel [Iconclass
71E3133](http://www.iconclass.org/rkd/71E3133/)
Kadelle
Rankenausläufer
willen
Vnd
do
enczundät
ſich
ein
fewr͛
fewer
In
gottes
zorn̄
zorne
vnd
verderbt
die
lecʒtn̄
lecʒten
die
verr
von
der
archen
warn̄
waren
Do
ruefft
moyſes
hintʒ
gott
Do
verſwant
das
fewr
Do
nannt
man
dy
ſtat
ein
ercʒundung
An
der
ſtat
wart
das
volkch
encʒundet
In
der
begir
des
fleyſch
Vnd
hie
verſtet
man
niht
allain
das
fleyſch
ſy
begertn̄
begerten
hallt
genüg
allr͛
aller
ding
vnd
ſprachen
wir
gedenkchen
an
die
viſch
die
wir
vmb
ſunſt
heten
vnd
aſſen
In
Egipto
wir
gedenkchn̄
gedenkchen
auch
d͛
der
Churbis
vnd
des
pharrn̄
pharren
vnd
des
anndn͛
anndern
kchrawtes
vnns͛
vnnser
ſeel
die
iſt
durr
vnſre
augn̄
augen
die
ſehen
nichts
annds͛
annders
denn
das
hymelprott
Do
hört
moyſes
das
volkh
waynen
vnd
daucht
In
ein
vnleydenlich
ding
wann
ſy
vordertn̄
vorderten
eſſen
von
Im
vnd
er
ſprach
zu
got
warumb
haſtu
des
volkchs
purdt
auf
mich
gelegt
/
oder
pin
ich
ir
vater
Ich
pit
dich
verſiech
ſy
annds͛
annders
oder
nym
mir
mein
lebn̄
leben
Do-
ſprach
got
Samme
mir
ſubencʒig
alt
-
herrn̄
herren
von
Iſrahel
die
dw
erkchenneſt
die
peſtn̄
peſten
vnd
fuer
ſy
zu
des
tabernakels
tuͦr
ſo
gib
ich
In
deines
geyſts
Das
dich
des
volkchs
purd
miht
betrag
Vnd
ſag
dem
volkch
mörgn̄
mörgen
gib
ich
In
fleyſch
alſuil
das
es
In
widerzäm
wirt
vntz
an
ein
verlaſſung
Do
erwelt
moyſes
ſuben
=
tzigk
allt
herrn̄
herren
vnd
fuert
ſy
zu
dem
ta
-
bernakel
Aber
zwen
beliben
pey
den
zeltn̄
zelten
dy
deichtn̄
deichten
ſich
unwirdig
darzue
ain͛
ainer
hyes
Oldach
vnd
der
anndr͛
annder
Moldach
vnd
warn̄
waren
Moyſes
brueder
von
der
mueter
aber
von
dem
vater
nicht
Do
lyes
ſich
got
zw
dē
dem
dabernagkel
In
einē
einem
gewolkchen
vn̄
vnd
gös
ſeinen
geyſt
In
die
alltherrn̄
alltherren
vnd
do
ſtuen
-
den
ſy
mit
moyſi
vnd
weyſſagtn̄
weyſſagten
auch
vnd
darnach
allezeyt
wurdn̄
wurden
ſy
weyſſagn̄
weyſſagen
Do
gieng
Moyſes
mit
In
wid͛
wider
an
ir
wönung
Das
In
got
fleyſch
gab
vnd
das
gots
zorn̄
zorne
DArnach
kcham
ein
vber
ſy
kcham
wint
von
got
der
trueg
vber
das
mer
dy
vogl̄
vogel
Conturnices
Zu
Irn̄
Iren
zelltn̄
zellten
vnd
vmbgabn̄
vmbgaben
ir
wönung
vnd
irew
geczelt
vmb
vnd
vmb
auf
ain
tagwayd
vnnd
flugn̄
flugen
von
der
erdn̄
erden
zwayer
dawm
ellen
hoch
do
vieng
das
volkch
die
vogl̄
vogel
zwen
tag
vnd
teten
ſy
auf
vnd
drukchtn̄
drukchten
ſy
Die
vogl̄
vogel
warn̄
waren
nicht
gar
kchlain
vnd
warn̄
waren
ſneel
an
dem
lauff
vnd
ee
das
ſy
die
vogl̄
vogel
verzertn̄
verzerten
Do
kcham
gottes
zorn̄
zorne
vber
ſy
vnd
ſlueg
ſy
mit
krefftn̄
krefften
vnd
mit
groſſem
ſlag
vnd
das
volkch
das
des
fleyſchs
begert
het
das
wart
da
be
=
grabn̄
graben
vnd
dar
vmb
hies
man
die
ſtat
die
greber
der
begir
Das
Maria
ſunderſiech=
Do
ſy
von
der
ſtat
gien
=
¶wart
gen
da
ſy
got
geſlagn̄
geſlagen
hett
do
kchamen
ſy
an
ein
ſtat
die
hyes
Aſſeroth
Do
kchriegtn̄
kchriegten
Maria
vnd
Aaron
wider
Moyſen
vnd
verweiſtn̄
verweiſten
Im
das
er
die
/
kchunigin
von
Morn̄lannd
Morenlannd
genomen
het
Oder
als
ettleich
wellen
Darvmb
das
er
ſey
gelaſſen
het
Oder
durich
des
willen
das
Moyſi
hawſfraw
Sephora
mit
ſeiner
ſweſter
Marie
gekchriegt
hett
vnd
ſprachen
hat
got
nicht
als
als
wol
mit
vnns
geredt
als
mit
Moyſi
Recht
als
ſy
ſprächen
warumb
wil
Moyſes
vnns͛
vnnser
herr
ſein
das
got
mit
Im
geredt
hat
/
er
hat
auch
mit
vnns
geredt
Do
ſprach
got
In
zorn̄
zorne
zw
In
Ir
drey
allain
get
zu
dem
tabernakel
vnd
do
ſy
da
Kundschafter mit Traube [Iconclass
71E3152](http://www.iconclass.org/rkd/71E3152/)
59
geſtuendn̄
geſtuenden
do
lyes
ſich
got
ab
In
ainer
ge
=
wolkchen
ſewln̄
ſewlen
vnd
ruefft
Mariā
Mariam
vnd
Aaron
vnd
ſprach
wer
vnnder
euch
ein
ꝓphet
prophet
iſt
/
da
red
ich
mit
In
einē
einem
ſehen
.
od͛
oder
In
einē
einem
trawm
od͛
oder
in
einē
einem
peyſpil
/
od͛
oder
In
ainer
figur
Aber
mit
meinē
meinem
knecht
Moy
-
ſi
der
vnntt͛
vnntter
meinē
meinen
dienern̄
dieneren
der
aller
getrewiſt
iſt
red
ich
von
mund
zu
mund
mit
/
Warumb
habt
ir
Im
dann
vbel
ʒue
geredt
vnd
habt
euch
Im
geleich
vnd
do
vergie
das
gewolkchen
vnd
Ma
=
ria
wart
ſunderſiech
Do
ſprach
Aaron
ʒw
Moyſi
Herr
leg
die
ſundt
nicht
auff
vnns
Do
ruefft
Moyſes
hintʒ
got
vnd
ſprach
Herr
got
Ich
pit
dich
mach
ſy
ge
-
ſundt
Do
anwurt
got
Hiet
ir
vater
ir
geſpottet
ſy
ſoltn̄
ſolten
ſich
ſein
nicht
ſchamen
Doch
ʒum
mynniſtn̄
mynniſten
ſunder
ſy
ſuben
tag
von
annd͛m
annderm
volkch
Do
ſundert
mā
man
ſey
ſuben
tag
vnd
das
volkch
pelaib
da
vntʒt
das
Maria
geraynigt
wartt
von
den
ʒwelfen
die
das
gelobt
lannd
verſuechtn̄
verſuechten
DO
fuer
das
¶
vnd
ſprechen
volkch
von
der
ſtat
Aſſeroth
vnd
ſluegn̄
ſluegen
irew
ʒelt
auf
in
der
wuegſt
pharā
pharam
pharam
was
ein
groſſe
wuechſt
vnd
hette
vil
wönung
da
das
volkch
geweſn̄
geweſen
was
Darnach
het
pharam
ſubencʒig
wönung
die
ſy
all
vberfuern̄
vberfueren
vnd
kchömen
vnntʒt
gen
Aſyongab
die
wuegſt
dy
het
ʒwovnddreyſſig
wönung
von
d͛
der
wönung
ſannt
Moyſes
von
gottes
gepot
ʒweliff
mannen
von
yedē
yedem
geſlächt
ainē
ainen
die
das
lannd
auſnemen
ſolltn̄
ſollten
das
In
gelobt
was
vnnder
den
warn̄
waren
dy
vödriſtn̄
vödriſten
Caleph
vnd
Nephone
von
Iude
geſlächt
vnd
von
Effraym
geſlächt
von
Rubens
geſlächt
wart
geſannt
Semmua
von
Symeon
geſlächt
Saphar
Von
yſa
-
char
geſlächt
ygal
von
Benyamin
geſlächt
phaldi
Von
ʒabulon
geſlächt
Beldelech
von
dann
geſlächt
Amihel
von
Josephs
geſlächt
gaddus
Von
aſſer
geſlächt
Sur
Von
Neptalim
geſlächt
Nabdi
Von
dem
geſlächt
Gad
wart
Guel
geſannt
Der
Joſue
was
Moyſi
diener
dem
enphalh
er
die
anndn͛
anndern
aindliff
vnd
nannt
In
Joſue
wann
vor
hyes
er
Oſee
Den
ʒwain
Caleph
vnd
Oſee
gepot
Moyſes
das
ſy
des
lanndes
gelegn̄hayt
gelegenhayt
aus
nämen
an
lewttn̄
lewtten
vnd
an
purgn̄
purgen
vnd
an
frucht
vnd
das
ſy
mit
In
prächtn̄
prächten
des
lanndes
frucht
wann
es
was
vmb
die
ʒeyt
das
man
die
waichen
weinper
mocht
geeſſen
Die
kchömen
In
das
lannd
vnd
beſahen
es
vnd
kchömen
In
Ebron
Do
ſahen
ſy
drey
geen
vō
von
dē
dem
geſlächt
Enoch
die
regkchen
geſlächt
warn̄
waren
der
geleich
ſy
geſehen
hettn̄
hetten
In
Egipto
Do
kchömen
ſy
In
ein
tal
das
was
voll
mit
aller
genüecht
An
dem
tal
ran
ein
pach
von
dem
getal
namen
ſy
Mar
gramophel
vnd
veign̄
veigen
vnd
ſnitn̄
ſniten
ein
Rebn̄
Reben
ab
mit
einem
weinper
Die
reb
was
als
gros
Das
ſy
ʒwen
mānen
mannen
an
einer
ſtangen
truegn̄
truegen
darvmb
nannt
man
dy
ſtat
des
weinpers
Von
des
volkches
mürmelln̄
mürmellen
darvmb
ſy
vircʒigk
Iar
In
der
wuegſt
warn̄
waren
Die
ʒweliff
kömen
wider
vber
vircʒig
tag
ʒu
Irm̄
Irem
volkch
In
Cades
Cades
was
die
dreyvnddreyſſigſt
Josua vnd Kaleb zerreißen ihre Kleider [Iconclass 71E3154](http://www.iconclass.org/rkd/71E3154/)
Rankenausläufer
Rankenausläufer
haw¨ſung
vnd
was
nahent
pey
dem
volkch
die
hyeſſen
Cananey
der
lannd
ſy
beſitʒn̄
beſitʒen
ſolltn̄
ſollten
Do
lobten
ſy
das
lannd
von
groſſer
genuecht
vnd
ſprachen
darʒue
Es
hat
abr͛
aber
gar
groſſe
vnd
ſtarkche
pawleuͦt
vnd
groß
gemaurt
ſtet
vnd
veſſtn̄
veſſten
Wir
habn̄
haben
auch
da
geſehen
der
leuͦt
von
dem
geſlächt
Enoch
gegn̄
gegen
den
warn̄
waren
wir
recht
als
dy
haber
=
ſchregkchn̄
ſchregkchen
vnd
das
lannd
iſt
ſein
In
folkch
das
leget
man
In
ainē
ainem
ſynne
alſo
aus
das
In
dem
lannd
nyemāt
nyemant
lang
gelebn̄
geleben
mag
Durich
des
willen
das
man
es
alle
zeyt
anvichtet
Oder
man
legt
es
In
einem
anndn͛
anndern
ſynne
aus
/
das
lannd
als
guͦt
iſt
Das
nyemāt
nyemant
daraus
varn̄
varen
will
vnd
alle
die
.
die
darInn
geporn̄
geporen
warn̄
waren
die
ſterben
auch
darInn
Do
das
volkh
hört
das
das
lannd
das
In
gelobt
was
ſouil
anweygung
het
Do
kchlagtn̄
kchlagten
ſy
vnd
wainttn̄
waintten
vnd
ſprachen
wolt
got
das
wir
tod
wärn̄
wären
In
Egipto
vnns
iſt
nichts
peſſer
dann
das
wir
In
Egiptum
wider
uaren
dann
das
wir
erſlagn̄
erſlagen
wurdn̄
wurden
vnd
vnns͛
vnnser
hawſfrawen
vnd
kchinder
geuangn̄
geuangen
wurden
Nemen
wir
vnns
einen
fuerer
vnd
varn̄
varen
wider
In
Egiptum
Do
zeriſſen
Joſue
vnd
Caleph
ir
gewant
vnd
ſprachn̄
ſprachen
Ir
ſchult
nicht
kchriegn̄
kchriegen
wider
got
das
Ir
In
ewrn͛
ewren
betrieger
hayſſet
an
dem
das
er
euch
verhayſſen
hat
Wann
recht
als
man
ein
prot
vberwindet
vnd
yſſet
als
leich
vber
kchömen
wir
das
volkch
vnd
do
ſy
gemain
verſtainen
woltn̄
wolten
Do
erſchain
gottes
glorj
auf
dem
tabernagkel
vnd
got
ſprach
ʒw
Moyſi
wie
lang
wil
mir
das
volkch
nicht
glaubn̄
glauben
lass
mich
ſy
ſlahn̄
ſlahen
Do
ſprach
Moyſes
Ich
pit
dich
herr
des
tue
nicht
.
Das
Egipcy
wid͛
wider
dich
icht
redn̄
reden
warumb
hat
er
ſy
verderbet
Do
ſprach
got
Nach
deiner
gepet
wil
ich
ſew
noch
laſſen
Doch
ſag
ich
dir
als
ich
leb
Das
aller
der
die
pey
ʒwaincʒigk
jarn̄
jaren
vnd
hinvber
geweſn̄
geweſen
ſein
vnd
nwͦ
offt
wider
mich
gekchriegt
haben
In
das
lannd
nicht
kchömen
das
ich
Irn̄
Iren
vätern̄
väteren
verhayſſn̄
verhayſſen
hann
allain
Joſue
vnd
Caleph
vnd
Ca
=
naney
die
pey
euch
wönent
werdn̄
werden
euch
vberuarn̄
vberuaren
So
kcheret
manig͛
maniger
wid͛
wider
vmb
vnd
varent
In
die
wuegſt
vnd
beleibn̄
beleiben
darInn
viercʒigk
Jar
nach
den
vircʒehn̄
vircʒehen
tagn̄
tagen
ſo
ſy
das
lannd
beſehen
habennt
vnd
pueſſn̄
pueſſen
da
ir
miſſetat
Do
redt
Moyſes
mit
In
vnd
kchundät
In
alles
das
das
got
mit
Im
geredt
hett
Do
kchlagt
das
volkch
vaſſt
Vnd
hueben
ſich
frue
auf
vnd
ſprachen
ʒw
Moyſi
Wir
haben
geſundet
In
ainer
vercʒagnuͦs
wir
ſein
berayt
ʒe
uarn̄
uaren
an
die
ſtat
die
vnns
got
verhayſſen
hat
Do
ſprach
Moyſes
ʒw
In
Nicht
varrt
gegn̄
gegen
dem
lannd
wann
got
iſt
mit
euch
nicht
Do
wurdn̄
wurden
ſy
an
Irn̄
Iren
ſynnen
erplindet
vnd
wöntn̄
wönten
ſy
möchtn̄
möchten
die
veindt
an
gottes
hilff
vbr͛
vber
winden
vnd
fuern̄
fueren
gen
den
veinttn̄
veintten
Abr͛
Aber
die
arch
vnd
Moyſes
vnd
die
leuiten
beliben
In
den
ʒeltn̄
ʒelten
Do
kchamen
die
veint
Amalechite
vnd
Cananey
vnd
vberſluegn̄
vberſluegen
ſy
Do
kchertn̄
kcherten
ſy
wider
In
die
wuegſt
Do
ſy
In
die
wuegſt
kömen
Do
fundn̄
funden
ſy
einen
menſchn̄
menſchen
der
kchlaubt
holtʒ
an
einē
einem
Sambcʒtag
den
verſlos
Moyſes
vntʒt
das
er
got
wol
ſprach
Datan vnd Abiram werden von der Erde verschlungen
[Iconclass
71E31742](http://www.iconclass.org/rkd/71E31742/)
60
Fleuronné-Initiale
Rankenausläufer
Rankenausläufer
Von
dem
ſprach
got
Der
menſch
ſol
ſterbn̄
ſterben
Man
ſol
In
verſtaynen
auſſer
den
hew¨ſern̄
hew¨ſeren
vnd
das
geſchach
vnd
daſſelb
gepöt
In
auch
got
/
das
ſy
an
vier
egken
irer
mäntl̄
mäntel
mach
-
ten
ſaw¨m
mit
geſtain
Das
ſy
da
pey
gedäch
-
ten
der
gepot
dy
In
got
gepotn̄
gepoten
het
wie
chlain
ſy
hallt
wärn̄
wären
bedächtn̄
bedächten
vnd
das
behieltn̄
behielten
ſy
als
vaſſt
das
ettleich
halt
dorn̄
doren
an
die
ſaw¨m
pundn̄
punden
die
ſew
encʒigkleich
ſtachen
vnd
ſy
an
gottes
gepot
manten
und
dy
Iudn̄
Iuden
habent
noch
In
irer
Synagog
ſämleich
ge
-
wannt
mit
vier
ſtainen
an
vier
egken
ʒu
ainer
gedächtnuͦs
Das
In
die
ee
von
hyml̄
hymel
gegebn̄
gegeben
iſt
Sy
trügn̄
trügen
auch
das
gewannt
das
my
ſy
von
anndm͛
annderm
volkch
erkchannt
Das
ſich
Chore
vnd
Abyron
vnd
dathan
wid
vnd
von
Irer
pueß
~
DO
Chore
yſnar
ſun
Aarons
brued͛
brueder
ſach
das
ſein
prueder
geert
warn̄
waren
ainer
mit
der
brieſterſchafft
Der
ander
das
er
das
volkch
fuert
Das
nayd
er
vnd
murmelt
wider
Moyſen
vnd
Aaron
vnd
het
mit
im
ſein
geſelſchafft
dritthalb
hundert
von
den
leuitn̄
leuiten
von
den
In
auch
deücht
das
ſy
der
brieſterſchafft
wirdig
wärn̄
wären
vn̄
vnd
namb
auch
ʒw
Im
dathan
vnd
Abyron
die
mächtigſtn̄
mächtigſten
von
Rubens
ge
-
ſlächt
die
auch
wirdig
ſolltn̄
ſollten
ſein
des
furſtentumbs
Wann
ſy
warn̄
waren
von
dem
erſt
-
gepornen
Ruben
kchömen
Mit
den
Redt
Moy
-
ſes
Nemb
ein
ygleicher
ſein
Rauchvas
vnd
morgn̄
morgen
leg
darInn
fewr͛
fewer
vnd
Thimiama
vnd
Aaron
nemb
auch
ſein
rauchvaſs
vnd
welchen
dann
got
erwelt
der
ſey
hey
lig
vnd
do
ſannt
Moyſes
frue
vnd
ruefft
dathan
vnd
Abyron
Die
anttwurttn̄
anttwurtten
das
ſy
nicht
kchämen
Do
beſannt
Moyſes
alle
menig
vnd
ſprach
ʒu
Chore
vnd
ʒu
den
drithalbhunderttn̄
drithalbhundertten
Nembt
ewr͛
ewer
Rauchvaſs
vnd
nembt
darauf
das
edel
Thimiama
vnd
ſtet
von
dem
herrn̄
herren
/
vnd
do
ſy
alſo
ſtuendn̄
ſtuenden
do
gieng
Moyſes
mit
den
alltherrn̄
alltherren
ʒw
dathan
vnd
Abyron
Do
ſtuendn̄
ſtuenden
dy
ʒwen
datan
vnd
Abyron
nuͦr
das
ſy
ſich
wider
wolltn̄
wollten
ſetʒn̄
ſetʒen
mit
weyben
vnd
mit
kchinden
vnd
mit
allen
den
die
In
ʒuegehörttn̄
ʒuegehörtten
mer
dann
das
ſy
Moyſi
gehor
-
ſam
wärn̄
wären
ob
er
ſy
betwingen
wolt
Do
das
Moyſes
ſach
do
pat
er
got
das
er
ercʒay
-
get
das
In
geſannt
hyet
/
vnd
do
Moyſes
alſo
pat
vnd
wainte
Do
erſchutt
ſich
das
erdreich
vnd
erſchragkcht
alles
volkch
vnd
wart
ein
grös
geleüfft
bey
Irer
wonüng
Do
taylt
ſich
das
erdreich
vnnder
Irn̄
Iren
fueſſn̄
fueſſen
vnd
verſligkcht
ſy
mit
allem
dem
das
ſy
hetten
vnd
verſengkcht
ſy
alſo
lebentige
In
die
helle~
Darnach
ſlös
ſich
das
erdreich
wider
ʒue
als
nichts
da
geſchehen
wär
Darnach
fuer
ein
fewr͛
fewer
von
Chore
Rauchvaſs
vnd
von
ſeiner
geſelſchafft
als
groſs
als
es
ye
von
kchainē
kchainem
ding
geſehen
was
vnd
verderbt
ſy
alleſambt
Aber
Aaron
beſtuend
vngelaydigt
Do
nam
Eleaʒar
Ir
Rauchvaſs
von
gottes
gepot
do
das
fewr͛
fewer
nwͦ
hin
vnd
her
gefuert
was
vnd
gös
ſy
in
ſchyn
vnd
macht
ring
egen
daraus
vnd
hieng
ſy
vmb
den
alltar
ʒw
einer
gedächtnuͦs
vnd
ʒw
einer
mö
=
nung
dem
volkch
von
Iſrahel
das
ſich
nyemant
an
nemen
ſolt
der
wirdigkayt
ʒw
ophern̄
opheren
In
dem
tempel
fur
das
volkch
er
wär
denn
von
Aarons
geſlächt
das
Im
alſo
nicht
geſchäch
/
als
dem
Chore
vnd
ſeiner
geſelſchafft
Darnach
hiengen
Die eherne Schlange
Vnd
do
lies
got
prynnund
ſlangen
In
das
volkch
vnd
hyeſſen
darvmb
prynnundt
wann
ſy
warn̄
waren
gar
kchlain
vnd
ſnell
.
vnd
fuern̄
fueren
nach
In
als
die
vankhen
wo
ſy
tröffen
do
fuern̄
fueren
pühel
auf
recht
als
das
fewr͛
fewer
Do
patn̄
paten
ſy
moyſen
das
er
got
ſew
pät
dem
anttwurt
got
vnd
ſprach
Mach
ein
ſlangen
von
glogkſpeys
vnd
ſetz
ſy
auf
ain
ruettn̄
ruetten
mittn̄
mitten
unntt͛
unntter
das
volkch
vnd
wen
dy
ſlangen
getrof
-
fen
habent
Der
lueg
dy
auſſern̄
auſſeren
gerttn̄
gertten
an
der
wirt
geſunndt
vnd
das
geſchach
alſo
vnd
die
ſlangen
hetten
ſy
alle
ʒeytt
pey
In
vnd
darnach
behieltn̄
behielten
ſy
ſey
wir
-
dikchleich
Zu
Jeruſalem
Darnach
ver
-
prannt
ſey
der
künig
Eʒechias
darvmb
das
man
ſey
an
pat
/
Darnach
fuern̄
fueren
ſy
aber
furpas
vnd
kchamen
ʒw
einē
einem
waſſer
das
hyes
Sareth
da
fuern̄
fueren
ſy
mit
trug
-
kchem
fueſs
vber
recht
als
ſy
vbr͛
vber
das
mer
geuarn̄
geuaren
warn̄
waren
Do
ſy
da
vberkcho
=
men
/
Do
ſluegn̄
ſluegen
ſy
irew
geczelt
auff
bey
Arnon
Arnon
iſt
ein
pach
vnd
kchumbt
von
dem
gepirg
Arabie
vnd
flewſſet
durich
dy
wuegſt
Pey
dem
waſſer
ligent
funff
stet
vnd
taylt
die
lanndt
moabitidem
vnd
armonitam
von
der
durichuart
stet
geſchribn̄
geſchrinen
alſo
Mann
schreybt
In
dem
puech
gottes
ſtreytt
Recht
als
got
mit
dem
volkch
gewercht
hat
In
dem
meer
Also
tue
auch
In
dem
waſſer
Arnon
Die
geſpiczin̄
geſpiczine
perg
habent
ſich
genaigt
dem
volkch
von
Israel
das
ſy
das
volkch
von
Iſrahel
forchten
vnd
das
ſy
rueätn
an
dem
gemerkchte
Moabitarū
Moabitarum
¶
Hie
ſprechent
ettleich
das
alle
geſchikcht
des
volkchs
von
Iſrahell
hayſſet
ein
puech
gottes
ſtreytt
/
wan
mā
man
list
offt
das
got
fur
ſew
geſtritn̄
geſtriten
hab
vnd
darvmb
iſt
die
geſchrifft
alſo
aus
ʒu
legn̄
legen
Recht
als
got
gethan
hatt
in
dem
rottn̄
rotten
meer
das
er
verderbet
die
Egiptiades
Alſo
tue
auch
in
den
waſſern̄
waſſeren
Arnon
/
vnd
verderb
Amorreos
das
ſein
volkch
do
wöne
Das
ſich
aber
die
perg
genaygt
habent
das
iſt
geſchribn̄
geſchriben
an
dem
ſegen
herrn̄
herren
Joſephs
Darnach
kchamen
ſy
an
ein
andre
ſtat
da
gruebn̄
grueben
ſy
einē
einen
prunn
da
In
got
hin
ʒaigt
vnd
do
ent
=
ſprang
waſſer
von
dem
prunn
das
er
vberfluſſig
wart
villeicht
ʒw
einē
einem
ʒaichen
das
ſy
von
der
ſtat
Ir
veint
alſo
vberwundē
vberwunden
als
das
waſſer
vberfluſſig
was
Incidencia
was
haydniſcher
künig
die
weyl
was
was
die
wunders
habent
geſtifft
fundn̄
funden
HIe
ʒe
vnnt t͛ſagn̄
vnnt terſagen
¶
vnd
gethan
Amphiteon
was
künig
ʒe
Achen
In
Egipto
was
arcleys
künig
In
Arguon
was
kunig
Staneleus
Nach
Amphiteon
ward
Erictomus
kunig
ʒe
Achen
¶
Nach
Arcleys
ward
künig
vber
egiptn̄
egipten
Rameſes
der
het
einen
brueder
genant
Danaus
Danaus
het
funffcʒigk
töcht͛
töchter
/
vnd
Rameſes
alſuil
ſün
/
die
gaben
ſy
ʒu
einander
/
vnd
des
erſtn̄
erſten
nachts
/
tött
Danaus
die
man
all
/
an
ainē
ainen
der
hyes
liwteus
/
den
erneut
ſein
weyb
das
er
da
von
kcham
¶
Danaus
vertraib
darnach
ſeinen
brued͛
brue
der
von
Egipto
/
vnd
ward
künig
da
/
Doch
ward
er
von
Egipto
ſyder
vertribn̄
vertriben
/
In
Arguen
/
Do
enphie
In
künig
Steneleus
liebleich
/
Denſelben
Steneleus
vertraib
Danaus
do
von
Arguen
/
Daſſelb
lanndt
behueb
danaus
/
Das
es
kcham
auf
ſein
erben
/
Do
gewann
das
lanndt
mit
gewalt
der
künig
Enuſteus
Der
was
Steneleus
Sieg über König Og
Sun
der
vertribn̄
vertriben
ward
vnd
das
lannd
belaib
do
ſeinē
ſeinen
kchindn̄
kchinden
alſlanng
pis
es
die
pilopides
vnnderſich
prachtn̄
prachten
/
vnd
ir
erſter
künig
hyes
Acteus
/
Auch
ʒw
der
zeyt
was
Celius
kunig
In
Chrett
von
dem
ward
Saturnus
geporn̄
geporen
Den
dy
haydn̄
hayden
ſyder
fur
got
anpettn̄
anpetten
Chunig
Celius
was
der
erſt
der
die
segl̄
segel
auf
den
ſcheffn̄
ſcheffen
eruand
vnd
die
aufrichtet
vnd
pracht
Schiffung
auf
vnd
ſtifft
die
groß
ſtat
Sunders
die
an
dem
meer
ligt
Von
Celius
ward
auch
Iupiter
geporn̄
geporen
der
ward
gewaltig
Als
ir
hernach
höret
Ein
kunig
hyes
Dardanus
ſtifft
ain
ſtat
Dardania
vnd
das
lannd
daſelbes
ward
auch
alſo
genant
¶
Darnach
ſtifft
er
ein
ſtat
mit
namen
Illius
die
ward
ſyder
Troya
genannt
Ich
her-
nach
davon
ſag
Dardanus
ward
von
knechtn̄
knechten
vertribn̄
vertriben
/
Die
Coronik
ſagt
Es
wär
der
ſtarkch
künig
phelegius
/
der
het
In
ʒorn̄
ʒorne
das
pethaws
ʒe
delphis
verprannt
/
das
was
dem
abtgot
Appol
lo
vdertan
/
Biſides
was
die
zeyt
InEgipto
vnd
begie
vil
mordes
da
//
In
Aſſyria
was
ʒu
den
zeyttn̄
zeytten
Amides
künig
des
lanndes
Das
die
ʒwen
künig
verdurbn̄
verdurben
Seon
der
künig
Amorreorū
Amorreorum
vnd
Og
der
künig
Baſann
Do
fuern̄
fueren
ſy
aber
furpas
vnd
kchö
=
men
ʒu
Barroch
das
was
ein
getall
In
der
gegent
moab
an
dem
perge
phaſga
/
von
der
ſtat
sannttn̄
sanntten
ſy
ir
potn̄
poten
zu
dem
kunig
Seon
Amorreorū
Amorreorum
das
ſy
durich
ſein
lannd
geuarn̄
geuaren
möchtn̄
möchten
Der
wider
redt
das
vnd
fuer
mir
ſeinem
her
gegen
In
/
In
die
wuegſt
vnd
vacht
mit
In
Do
geſigtn̄
geſigten
das
volkch
von
Israhel
vnd
alſo
wurdn̄
wurden
ettleich
erſla
=
gen
/
ettleich
vielln̄
viellen
In
das
waſſer
/
et
-
tleich
die
ʒu
den
ſtetn̄
ſteten
fluhen
die
wurdn̄
wurden
geworffn̄
geworffen
mit
ſlingen
Do
wart
der
kunig
Seon
erſlagen
vnd
das
volkch
von
Israhel
gewann
all
ſein
Stet
vnd
wönten
da
¶
man
ſchreibt
das
das
lannd
ʒwiſchen
drin
waſſern̄
waſſeren
lag
Recht
als
ein
Inſel
vnd
was
gar
ein
guͦt
lannd
von
aller
genuͦcht
Das
waſſer
Arnon
flös
von
dē
dem
mittentag
Iaboth
flös
von
dem
kchaltn̄
kchalten
windt
Jordan
flös
von
dem
vntt͛gang
vnttergang
vnd
do
ſy
kchamen
vber
das
waſſer
Iaboth
vnd
fuern̄
fueren
an
den
perg
Baſan
Do
ſluͦgen
ſy
den
kunig
Og
mit
allem
ſeinē
ſeinem
volkch
vnd
beſaſſen
ſein
lannd
Doch
das
lannd
was
nicht
Ir
gelobtes
wann
moyſes
kcham
dahyn
Darnach
kchamen
ſy
furpas
vnd
kchömen
In
das
geuilde
moab
Da
Iericho
gelegen
iſt
vber
den
Jordan
von
Balaam
vnd
das
die
Eſlin
mit
Im
redt
~
DOBaldach
Sophars
ſün
ſach
der
die
zeyt
kunig
was
In
moab
das
dem
volkch
alſo
geſchehen
was
der
vorcht
ſich
vnd
gie
ʒu
den
alltherrn̄n
alltherrenn
Madian
die
dy
nagſten
dem
reich
warn̄
waren
vnd
auch
ſein
frewndt
Vnd
fragt
ſy
was
man
tuͦn
ſollt
vnd
ſprach
Das
volkch
wirt
vnns
vberwindn̄
vberwinden
vnd
verderben
recht
als
der
ochs
das
kchrawt
vnntʒt
an
die
wurtʒn̄
wurtʒen
friſſet
/
Do
ſannt
er
nach
ſeinē
ſeinem
rat
/
vnd
nach
der
Alltherrn̄
Alltherren
Rat
ʒw
Balaam
Boos
ſun
der
Da
wöntte
pey
dem
waſſer
Moabitarū
Moabitarum
das
er
kchäm
vnd
dem
volkch
verfluecht
wenn
ſy
heten
gehört
wen
er
geſegent
der
wär
Bileam vnd die Eselin [Iconclass
71e3314](http://www.iconclass.org/rkd/71E3314/)
floraler Ausläufer
geſegent
vnd
welchen
er
verfluecht
die
wärn̄
wären
verfluecht
Sy
hetn̄
heten
auch
gehört
das
das
volkch
von
Iſrahel
nicht
Irew
veindt
mem
ſwert
noch
mit
dem
pogn̄
pogen
vber
-
wundt
Allain
mit
pett
hintz
got
vber
=
wundn̄
wunden
vnd
darvmb
dew¨cht
ſy
Vnd
ſy
woltn̄
wolten
mit
ʒawbern̄
ʒawberen
wider
das
gepet
vechtn̄
vechten
Vnd
do
dy
alltherrn̄
alltherren
von
Moab
kchamen
ʒu
Balaam
vnd
sagtn̄
sagten
Im
die
ſach
warūb
warumb
ſy
kchömen
wärn̄
wären
/
Do
ſprach
Balaam
ʒw
In
Beleibt
heint
hie
das
ich
ſech
was
mir
got
kchunt
tüe
Wann
er
hyes
ſich
gottes
prophetn̄
propheten
Wie
das
was
das
er
In
ſeinem
opher
die
veindt
anruefft
Do
redt
der
Herr
pey
der
nacht
mit
Im
der
ſein
volkch
verſach
/
vnd
ſprach
gee
mit
mir
vnd
gee
mit
In
nicht
das
dw
dein
volkch
verfluecheſt
Wann
es
iſt
geſegn̄t
geſegnet
Des
morgn̄s
morgens
ſprach
Balaam
Im
wär
ver
-
potn̄
poten
das
er
gieng
Darnach
ſannt
Baldach
wider
ʒu
Balaam
mer
potn̄
poten
dann
vor
vnd
erberer
vnd
mer
gabe
denn
vor
das
er
dem
volkch
verfluecht
Do
ſprach
Balaam
Gäb
mir
ewr͛
ewer
herr
ſein
haws
volles
mit
goldes
So
mag
Ich
gottes
wart
nicht
gewanndln̄
gewanndlen
Ich
pit
euch
beleibt
die
nacht
hye
Do
redt
got
mit
Im
pey
der
nacht
Stand
auff
vnd
gee
mit
In
Alſo
das
dw
tuͦſt
das
ich
dir
ſag
Des
morgens
berayttet
er
ſein
Eſlin
vnd
fuer
mit
In
Do
was
got
zörnig
vnd
gottes
enngl̄
enngel
ſtuend
In
dem
weg
mit
einē
einem
ploſſen
ſwert
gegn̄
gegen
dem
Balaam
wann
durich
ſeiner
geyt
-
tikayt
willn̄
willen
vnd
durich
der
gab
willen
wolt
er
dem
volkch
verfluecht
habenn
wider
gottes
gepot
vnd
willen
vnd
die
Eſlin
den
enngl̄
enngel
ſach
den
Balaam
nicht
geſehen
hett
die
vorcht
ſich
vnd
gie
aus
dem
weg
vnd
do
ſey
Balaam
wider
In
den
weg
pracht
Do
ſtuend
aber
der
Enngl̄
Enngel
zwiſchn̄
zwiſchen
zwain
Mew¨rn̄
Mew¨ren
die
vmb
dy
weingarttn̄
weingartten
giengen
Do
vorcht
ſich
die
Eſlin
vnd
hielt
ſich
an
ein
wannt
vnd
ʒu
müſcht
Balaam
ſeinē
ſeinen
fueſs
Do
ſlueg
er
aber
die
eſlin
Do
ſtuend
abr͛
aber
der
Enngl̄
Enngel
In
einer
enng
das
ſy
weder
hin
noch
her
macht
/
Do
vorcht
ſy
ſich
vnd
viel
vnntt͛
vnntter
Balaams
fuess
Do
Balaam
die
Eſlin
vaſſt
mit
einē
einem
ſcheytt
vber
dy
Ripp
ſlueg
Do
tet
got
Irn̄
Iren
mund
auff
vnd
ſprach
warumb
ſlechſt
dw
mich
nwͦ
ʒu
dem
drittn̄
dritten
mal
Do
ſprach
er
warumb
haſtu
mich
betrogn̄
betrogen
Wolt
got
das
ich
ein
ſwert
hiet
das
ich
dich
verderbet
Do
tet
got
Bala
=
ams
augn̄
augen
auff
vnd
ſach
den
enngl̄
enngel
In
dem
weg
ſteen
mir
einē
einem
plöſſen
ſwert
Do
viel
er
nyder
vnd
pat
In
an
Do
ſprach
der
enngl̄
enngel
dein
weg
iſt
mir
widerwerttig
wär
auch
die
Eſlin
nicht
geſtannden
In
dem
weg
Ich
hiet
dich
verderbt
/
Do
ſprach
Balaam
Ich
han
geſundet
vnd
iſt
mein
weg
noch
wider
dich
ſo
var
ich
wider
Do
ſprach
der
Enngl̄
enngel
nwͦ
var
fur
dich
huet
dich
allain
das
dw
icht
anders
redeſt
denn
als
ich
dir
ſag
vnd
do
Balaam
fur
ſich
fuer
Do
entgegent
Im
der
kunig
Baldach
an
ſeinen
ge
merkchn̄
merkchen
vnd
Enphieng
In
wirdigkleich
vnd
begabt
In
gröſleich
Do
ſprach
Balaam
Ich
mag
nicht
annders
ge
redn̄
reden
nüer
das
mir
got
geyt
ʒu
reden
63
Oder
got
wollt
villeicht
als
die
mannen
von
Iſrahel
geſlagn̄
geſlagen
warn̄
waren
von
got
das
mā
man
auch
auch
die
frawen
Madianitas
ſlueg
die
das
volkch
von
Iſrahel
verkcher
hettn̄
hetten
Hye
ſetzt
man
aber
die
ʒall
der
/
die
geſchi
-
kcht
warn̄
waren
ʒu
dem
Streytt
etcetera
~
DArnach
do
das
ſchuldig
pluet
ver
goſſen
wart
Do
ſprach
got
ʒw
Moyſi
vnd
Eleaʒaro
ʒellt
das
volkch
von
Iſrahel
von
ʒwaincʒigk
Iarn̄
Iaren
vnd
hinvbr͛
hinvber
mit
allem
Irm̄
Irem
volkch
Alle
die
ʒu
dem
ſtreyt
geſchikcht
ſein
Moyſes
ʒelt
do
das
volkch
von
yedem
geſlächt
die
vber
ʒwaincʒigk
Iar
warn̄
waren
/
vnd
geſtreyttn̄
geſtreytten
machtn̄
machten
¶
von
Rubens
geſlächt
drew
vnd
vircʒigk
tawſēt
tawſent
ſibenhundert
vnd
dreyſſigk
man
¶
von
Symeonis
geſlächt
ʒwayvndʒwaincʒigk
tawſent
vnd
ʒwayhundert
¶
von
Gad
viercʒigk
tawſent
vnd
funff
hundert
¶
von
Judas
ſubencʒigk
tawſent
funf
hun
-
dert
man
¶
von
yſachar
viervndſechcʒig
tawſent
drewhundert
¶
von
Zabulon
Sechcʒigk
tawſent
funff
hundert
¶
von
Manaſſe
Joſephs
ſun
ʒwayvndfunfcʒigk
tawſent
funff
hundert
¶
von
Effraym
ʒwayvnd
dreyſſigk
tawſent
funfhundert
¶
von
Benyamin
funf
vnd
viercʒigk
taw
-
ſent
ſechs
hundert
¶
von
dann
vier
vnd
ſechcʒigk
tawſent
vierhundert
¶
von
Aſer
viervndfunfcʒigk
tawſent
vier
hundert
¶
von
Neptalim
funfvndvircʒigk
tawſent
vierhundert
¶
Die
geſchrifft
nennt
die
ʒall
aller
der
die
In
das
verhayſſn̄
verhayſſen
lanndt
kchömen
vnd
geſtreyttn̄
geſtreytten
möchtn̄
möchten
Sechsſtund
hundert
tawſent
ain
tawſent
ſubenhundert
vnd
dreyſſigk
an
weib
vnd
kchinder
/
an
knecht
vnd
diern̄
dierne
¶
Aber
vnnder
dem
geſlächt
der
leuitn̄
leuiten
der
warn̄
waren
drew
vnd
ʒwaincʒigk
tawſent
die
do
kchamen
In
das
lannd
Chanaan
das
In
verhayſſen
was
vnd
vntter
den
allen
was
nynder
kchainer
der
.
die
Moyſes
vnd
Aaron
vor
gecʒelt
hettn̄
hetten
/
An
die
ʒwen
Joſue
vnd
Caleph
Do
ſprach
got
den
tayl
das
lannd
.
die
mer
volkches
haben
den
gib
mer
/
die
mynner
haben
den
gib
mynner
Man
ʒallt
auch
die
leuitn̄
leuiten
von
ainem
moneyd
vnd
hinvber
vier
vnd
ʒwaincʒigk
tawſent
kchnabn̄
kchnaben
Das
Joſue
geſacʒtt
wardt
das
volkch
ʒw
fueren
etcetera
Do
ſprach
got
ʒw
Moyſi
Gee
auf
den
perg
Abarim
vnd
beſchaw
das
lannd
das
ich
dem
volkch
von
Iſrahel
gebn̄
geben
wierdt
vnd
darnach
wirdeſtu
geen
ʒu
deinen
vordern̄
vorderen
wann
dw
kchumeſt
In
das
lannd
nicht
Do
ſprach
Moyſes
got
der
herr
aller
menſchn̄
menſchen
der
beſech
ſein
volkch
mit
einē
einem
fuerer
der
ſy
fuer
vnd
laytt
das
ſy
icht
Irr
geen
als
die
ſchäffl̄
ſchäffel
die
an
einen
hyerttn̄
hyertten
ſein
Do
ſprach
got
Nym
Joſue
vnd
ſtell
In
fur
Eleaʒarum
vnd
fur
alle
menig
der
kchinder
von
Iſrahel
das
ſy
In
hörn̄
hören
als
ſy
dich
gehört
habenn
Do
tet
Moyſes
nach
gottes
gepöt
Do
erkchannt
alles
volkch
von
Iſrahel
/
das
Joſue
Ir
fuerer
wurdt
nach
Moyſi
tod
Do
gie
Moyſes
auf
den
perg
vnd
beſach
das
lannd
das
dem
volkch
gelobt
was
von
dem
tägleichen
oppher
etcetera
DAs
tägleich
oppher
nam
man
von
d͛
der
gemain
des
mörign̄s
mörigens
ophert
mā
man
ein
Iärigs
lampp
mit
wein
vnd
mit
ſemel
die
mit
öll
gemacht
was
vnd
was
ein
maſs
geſetʒt
wie
vil
man
weins
vnd
prots
zw
einē
einem
yglichem
oppher
nemen
ſollt
Alles
das
man
mit
einander
opphert
wein
vnd
prot
vnd
fleyſch
vnd
das
lamp
pran
den
ganntzn̄
ganntzen
tag
got
zw
einē
einem
Edln̄
Edlen
geſmachen
vnd
wann
man
das
oppher
auf
den
altar
legt
So
warff
der
prieſter
da
mit
cʒuntter
oder
mit
kchöl
vnd
Thimiania
Das
hyes
denn
ein
volkchomens
opher
An
der
veſper
ſo
nam
man
auch
ein
lampp
als
vor
vnd
der
prieſter
gie
In
das
tabernagkel
vnd
encʒundet
die
Ein Engel offenbart Manoach und seiner Frau die Geburt Samsons
Hawbtman
ſoltn̄
ſolten
haben
do
ſy
do
durich
manig
lannd
gecʒogn̄
gecʒogen
Ze
Iungſt
namē
namen
ſy
In
da
ain
wolgeporn̄
wolgeporen
man
ʒe
hawbt
-
man
der
was
gehayſſen
Franko
/
nach
dem
wardn̄
warden
die
Frankchen
genant
der
fuert
ſy
durich
manig
lannd
vber
den
Reyn
In
Gallia
Daſelbs
lieſſen
ſy
ſich
nyder
vnd
das
lannd
ward
nach
In
Fran
-
kchreych
gehayſſen
Das
volkch
ward
ſyder
In
dem
lannd
mit
vrleug
von
groſſer
herſchafft
vberladn̄
vberladen
alſo
das
ſy
ſwache
krafft
lannge
ʒeyt
hetn̄
heten
doch
phlagn̄
phlagen
ſy
ſolher
wer
das
man
ſy
aus
dem
lannd
nicht
vertreibn̄
vertreiben
macht
vnd
in
Ir
ere
nyemāt
nyemant
ab
erſtreyttn̄
erſtreytten
Ir
phla
-
gen
ʒwen
hercʒogn̄
hercʒogen
nach
Franko
dem
hawbtman
die
behuebens
pey
solh͛
solher
krafft
/
das
der
Francʒoiſcher
lewͦtt
vnd
lannd
/
nach
frankchenreich
iſt
ge
=
Von
dem
Sampſson
¶
nannt
DArnach
do
tet
das
volkch
von
Iſrahel
wider
got
der
gab
ſy
In
Irer
veindt
hanndt
philiſtinorū
philiſtinorum
vnd
warn̄
waren
viercʒigk
Iar
vnnder
In
vnd
wurdn̄
wurden
In
der
weys
ledig
Es
was
ein
man
von
dem
geſlächt
dann
vnd
hyes
Manne
der
het
ein
ſchöne
frawn
vnd
die
was
vnfruchtpärig
vnd
dy
pat
got
offt
das
ſy
ſwanger
wurd
Zw
lecʒt
erſchain
Ir
der
Ennḡl
Enngel
vnd
ſprach
dw
wirdeſt
ſwanger
vnd
ge
-
wingſt
ainē
ainen
ſün
Darvmb
huet
dich
das
dw
furpas
weder
eſſeſt
noch
trinkcheſt
nuer
das
gepotn̄
gepoten
iſt
wie
die
leben
ſullen
die
ʒw
gottes
dinſt
geweich
ſullen
werdn̄
werden
der
dein
kchind
ains
wirt
vnd
das
wirt
das
volkch
von
Iſrahel
erledign̄
erledigen
Do
ſy
die
red
alle
Irm̄
Irem
wirt
ſagt
vnd
die
Ennḡl
Enngel
lobt
von
ſchon
Do
wart
der
wirt
gar
betruebt
wann
er
was
miſſtrawrig
vnd
das
die
fraw
dem
Manne
den
truebſal
nëm
Do
riet
ſy
Im
Das
ſy
payde
mit
einander
got
pätn̄
päten
das
In
der
Ennḡl
Enngel
wider
erſchin
vnd
das
er
ſew
bayde
vnderweyſt
von
dem
kchind
Do
erſchain
der
Ennḡl
Enngel
abr͛
aber
der
frawen
do
ruefft
ſy
dem
manne
der
ſprach
ʒw
dem
Ennḡl
Enngel
piſtu
es
der
.
der
da
geredt
hat
von
ainem
kchind
Do
ſprach
der
Ennḡl
Enngel
Ich
pins
Do
ſprach
der
man̄
mann
was
ſol
das
kchind
tuͦn
Do
ſprach
d͛
der
Ennḡl
Enngel
Es
wirt
got
geſegent
ʒw
seinē
seinem
dienſte
Do
pracht
mani
ein
kchitʒ
vnd
prott
Do
ſprach
der
Ennḡl
Enngel
Ich
yſs
nicht
wildu
das
ophern̄
opheren
ſo
opher
es
got
Do
ſprach
Manne
wie
iſt
dein
nam
Do
ſprach
der
Ennḡl
Enngel
warumb
frageſt
dw
nach
meinē
meinem
namē
namen
der
da
wunderlich
iſt
Do
ophert
manne
das
er
dem
Ennḡl
Enngel
pracht
het
got
auf
ainē
ainem
phlinſs
Do
fuer
der
Ennḡl
Enngel
In
einem
flāmen
flammen
auf
vnd
erſchain
furpas
nicht
Do
verſtuend
manne
das
es
gots
ennḡl
enngel
was
vnd
ſprach
wir
werdn̄
werden
ſterbn̄
ſterben
ſeyd
wir
den
herrn̄
herren
geſehen
haben
Do
ſprach
sein
fraw
Samson tötet den Löwen
wir
ſterben
nicht
wann
got
hat
vnns͛
vnnser
opher
enphanngen
vnd
hat
vnns
ge
-
öffent
was
vnns
kunfftig
wirt
vnd
do
das
kchind
geporn̄
geporen
ward
do
hyes
man
es
Sampſon
das
iſt
alſus
geſpr
-
ochen
als
ſtarkch
vnd
das
kchind
wuechs
ſchir
vnd
man
erkchannt
pald
das
er
ein
kunfftiger
weyſſag
wurde
vnd
got
-
tes
geyſt
was
mit
Im
In
dem
Her
ſeines
geſlächts
Dann
das
er
ainē
ainen
lebben
erſlueg
Do
fuer
der
Sampſon
ʒw
den
haydn̄
hayden
philiſteys
das
er
Ir
ſchönhayt
vnd
Ir
hochʒeyt
ſäch
Do
ſach
er
ein
Iungkfrawn
der
begert
er
vnd
ſprach
ʒw
vater
vnd
ʒw
mueter
Nembt
mir
ain
hawſfrawn
von
den
philiſtein
wann
die
hat
meinē
meinen
augn̄
augen
geualln̄
geuallen
Do
ſprachen
ſy
ʒu
Im
warumb
nymbſt
dw
nicht
ein
hawſ
-
frawn
aus
deinē
deinen
pruedn͛
pruedern
vnd
kchereſt
ʒu
den
töchtern̄
töchteren
der
vnu͛snytn̄
vnuersnyten
vnd
westn̄
westen
nicht
das
es
got
alſo
wolt
vnd
do
vat͛
vater
vnd
mueter
mit
Im
fuern̄
fueren
Do
ſach
er
ainen
Iungen
leben
In
dē
dem
weingartn̄
weingarten
ſeines
hawſes
Den
viel
Sampſon
an
In
gottes
krafft
vnd
het
In
der
hannt
nichts
vnd
ʒw
Rays
den
lewen
ʒu
ſtukchen
als
ein
kchitʒ
vnd
das
ſagt
er
vater
vnd
mueter
nicht
Do
mā
man
die
Iungkfrawn
enpheſſente
vnd
do
mā
man
vber
ettleich
tag
nach
Ir
fuer
do
gie
er
aus
dem
weg
das
er
das
aſs
des
lewen
ſäch
Do
vannd
er
pein
In
des
lebben
mund
vnd
hönigſam
des
aſs
er
an
dem
weg
vnd
gab
vater
vnd
muet͛
mueter
ainē
ainen
tayl
den
aſſen
ſy
auch
vnd
ſeiner
prawt
gab
er
auch
ainē
ainen
tayl
vnd
do
dy
purger
Tananey
der
ſtat
an
Irer
wirtſchafft
ſaſſen
ʒw
ainer
hochʒeyt
vnd
forchtn̄
forchten
Sampſons
ſterkch
Do
gaben
ſy
Im
dreyſſigk
Iungkherrn̄
Iungkherren
als
ſein
geſelln̄
geſellen
durich
kchurtʒweylln̄
kchurtʒweyllen
doch
das
ſy
ſich
huettn̄
huetten
solltn̄
sollten
wenn
man
nwͦ
geeſſen
hyet
vnd
getrunkchn̄
getrunkchen
das
er
ſew
icht
laydigt
Do
redt
Sampſon
mit
Im
Ich
wil
euch
ein
peyſpil
fur
=
legn̄
legen
Iſt
das
ir
innes
In
dē
dem
subendn̄
subenden
tag
der
hochʒeyt
aus
legt
So
wil
ich
euch
gebn̄
geben
dreyſſigk
hembde
vnd
alſuil
rögkch
muͦgt
Ir
mir
es
aber
nicht
aus
gelegn̄
gelegen
So
gebt
mir
alſuil
do
ſprachen
ſy
das
er
es
furlegt
Do
ſprach
Sampſon
von
dem
mund
iſt
die
koſt
auſganngen
vnd
von
dem
ſtarkchen
iſt
auſgegangen
die
ſueſſigkayt
¶
Ioſephus
legt
das
peyſpil
In
anndn͛
anndern
warttn̄
wartten
fur
vnd
ſpricht
der
allew
ding
ſueſſet
der
hat
von
Im
ein
ſueſſe
kchoſt
laſſen
/
oder
von
dem
iſt
ein
ſueſſe
kchoſt
kchömen
wye
das
ſey
das
er
an
Im
pitter
ſey
vnd
des
machtn̄
machten
ſy
Im
In
drein
tagn̄
tagen
nicht
aus
gelegn̄
gelegen
vnd
do
der
Subent
tag
her
hieng
D
ſprachen
ſy
ʒw
der
prawt
Red
ſuesſſig
=
kchleich
mit
deinē
deinem
mann
So
das
er
dir